ርእሰ-ዓንቀጽ ሰደህኤ
ኤርትራ ናጻ ሃገር ኮይና ግቡእ ክብሪ ካብ እትሕዝ 25 ዓመታት መሊኡ። ህዝቢ ኤርትራ ነቲ ምእንቲ ናጽነት ዘካየዶ ናይ 30 ዓመታት መሪር ቃልሲ ዝያዳ ንምድማቕ ብመልክዕ ረፈንዱም እውን “እወ ንናጽነት” ዝብል ድምጹ ብሓባር ኣስሚዑ እዩ። ዕላማ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ካብ መንቀሊኡ ኣብ ምርግጋጽ ናጽነት ጥራይ ጠጠው ዘይብል ክሳብ ምርግጋጽ ዘተኣማምን ሰላም፡ ደሞክራስን ልምዓትን ዘማዕዱ ስለ ዝነበረ፡ ነዚ ንምርጋግጽ እቲ ቃልሲ ኣብቲ ናይ ድሕሪ ናጽነት ዓመታት እውን ይቕጽል ኣሎ። እቲ ናይ ሓይልታት ኣሰላልፋ ግና ተለዊጡ። እቲ ቅድም ኣብ መንጎ ናይ ግዳም ገዛእትን ደላይ ናጽነት ህዝቢ ኤርትራን ዝነበረ ጥምጥም፡ ኣብ መንጎ ጸረ ህዝብን ደሞክራስን ዝኾኑ ደቂ ሃገርን፡ መሰልን ደሞክራስን ዝብህግ ህዝቢ ኤርትራን ተቐይሩ።
ብንውሓት ግዜ ክረኣይ እንከሎ፡ ምእንቲ ሓርነት ዝኸድናዮ ርሕቀት ክንድቲ ኣብ ቃልሲ ምእንቲ ናጽነት ዝኸድናዮ ጉዕዞ ክመዓራረ ብዙሕ ኣይተረፎን። ብመንጽር ዝተመዝገበ ውጽኢት ግና እዚ ሓርነታዊ ቃልሲ ኣዝዩ ዘገምታዊ ምዃኑ ንዕዘብ ኣለና። ጠንቂ ናይዚ ዘገምታዊ ውጽኢት ናይቲ ቃልሲ ባህሪ ተሃዋስነት ኣብ ቦታኡ ኮይኑ፡ ናትና ናይቶም ኣንጻር ዲክታቶርያዊ ወጽዓ ዝተሰለፍና ድኽመትን ተኸኣኢልካ ንቕድሚት ዘይምምራሽን ዓብይ ቦታ ከም ዘለዎ ግና ክንስሕት ኣይግበኣናን። ሎሚ ኣብ ቅድሜና ናይ ዘሎ ቃልሲ ማእከል ድማ ነዚ ድኽመትዚ ከነእርም ምስ ምኽኣልን ዘይምኽኣልን ዝዛመድ እዩ።
ብቐንዱ ነዚ ህዝቢ ኤርትራ ካብ ግዜ 30 ዓመታት ካብ ህይወት ኣስታት 100 ሺሕ ጀጋኑ፡ ኣብ ንብረት ድማ ማእለያ ዘየብሉ ዋጋ ከፊሉ ዘምጸኦ ናጽነት ናትካ ውጽኢት ጉጅላዊ ቃልሲ ኣምሲልካ ንምጭዋዩ ኣብዚ ናይ ድሕሪ ናጽነት ቃልሲ ይንጸባረቕ ኣሎ። እቲ ኣብ ኤርትራ ዝገዝእ ዘሎ ጉጅለ ቅጭጭ ከይበሎ ኩሉ መሰላት ህዝቢ ዝዕፍን ዘሎ ከኣ ካብዚ ግጉይን ዓምጸኛን ኣዋንና ናጽነት ስለ ዝነቅል እዩ። ነዚ ግጉይ ኣተሓሳስባ’ዚ ኣፍሪስና ዋና ናጽነት እቲ ሕጂ ሓርነት ተሓሪምዎ ዘሎ ህዝቢ ኤርትራ ምዃኑ ኣብ ድልዱል ባይታ ክንስርቶ እንተ በቒዕና ግና እቲ ተተሓሒዝናዮ ዘለና ሓርነታዊ ቃልሲ ቀልጢፉ ዘይረጋገጸሉ ምኽንያት የለን። እቲ ኣብ ኣስመራ ዘሎ ጉጅለ ቀጻልነቱ ኣብዚ ጉዳይዚ ህዝቢ ኤርትራ ብዝሕዞ ናይ ሓባር መርገጺ ዝውሰን ምዃኑ ስለ ዝኣምን፡ እነሆ ህዝቢ ንምክፍፋል ዘይፍንቅሎ እምኒ የለን። ንሱስ ከምኡ ይግበር ናይ ህልውና ግዳይ ስለ ዝኾኖ፡ ንሕናኸ ብዋጋ መሰልናን ናጽነትና ክጻወት እንከሎ እንታይ ክንገብር ከም ዘለና ኣብ ከምዚ ታሪኻዊ ኣጋጣሚ ኮይና ክንሓስብ ይግበኣና።
ሳላ ምረትን ንውሓትን ቃልስና፡ ህዝቢ ኤርትራ ብሰንኪ ጉጅለ ህግደፍ ዋጋ ቃልሱ ምእንቲ ናጽነት ከምዘይተኸፍለ፡ ነዚ ኩነታት ንምቕያር ሓድነት ደለይቲ ለውጥን ፍትሕን ኣደልዲልካ ምጉዓዝ ድሌት ጥራይ ዘይኮነስ ግደታ ምዃኑ፡ ብዝምልከት ብዙሕ ግዜ ብዝተፈላለየ ኣገባብ ገሊጽናዮ ኢና። ሎሚ ደጊሚና ንጠቕሶ ዘለና ከኣ ናይ ቅድም ዘንጊዕና ዘይኮነስ፡ ከምኡ ክንብል ዘገድደና ናይ ዝኽሪ ዕለት ስለ ዝኾነ እዩ። ኮታ ብዛዕባዚ ኣብ ቅድሜና ዘሎ ዝተሓላለኸ ብደሆ፡ ዘይተግበርናዮ እምበር ዘይበልናዮስ የለን።
ከምቲ ኩሉ ግዜ እንብሎ ጉጅለ ህግደፍ ናይ ህዝቢ ናይ ለውጢ ሓያልነት ንምድኻም ካብ ዝጥቀበሎም መንገድታት፡ ህዝቢ ንቕድሚት ከየማዕዱ ሻቢብካ ኣብ ሎሚ ኮይኑስ ኣብ ሕሉፍ ከም ዝነብር ምግባሩ እዩ። ከምቲ ግቡእ ግና ዝሓለፈ ተመኩሮ፡ ኣሉታዊ ይኹን ኣውንታዊ ከይተዘንገዐ፡ ናጽነትና ንምርግጋጽ ዝተሰለፍዎ ውድብ ብዝየገድስ ኣብ ኩሉ ዓውደ ውግኣትን መዳይ ቃልስን ዝወደቑ ኤርትራውያን ሰማእታት እናዘከርካ፡ ቀንዲ ምቁማትካ ግና ናብ ቅድሚት ናብቲ ተሪፉ ዘሎ ቃልሲ ምምዕዳው እዩ ክኸውን ዝግበኦ። ኣብዚ ታሪኻዊ ኣጋጣሚ መበል 25 ዓመት ብሩራዊ ኢዮበልዩ ኮይና ኣብ ክንዲ ብሕሉፍ ምቑዛምን ምስትንታንን ኣብ መጻኢ ክንዓሞ ብዛዕባ ዝግበኣና ኢና ሓቢርና ክንሓስብ ዝግበኣና። ሕድሪ ሰማእታትና’ውን ነዚ እዩ ዘመልክት።
ስለዚ በዚ ኣጋጣሚ ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ነዚ ዝኽሪ ዘለዎ ክብሪ ብምግላጽ፡ ኣብ መጻኢ፡ ጉዳይ ህዝብን ሃገርን ቅድሚት ሰሪዕና፡ እቲ ተፈላሊና ክንገብሮ ዘይከኣልና ብሓባር ንዓመሉ ፖሊሲ ወጢና፡ ብሓድሽ መንፈስን ድልውነትን እንነቕለሉ መድረኽ ክኸውን ይግበኦ ዝብል መልእኽቱ የመሓላልፍ።
ናጽነትና ክቡር ውጽኢት ቃልሲ መላእ ህዝቢ ኤርትራ’ዩ!
ክብርን ዝኽርን ንሰማእታት ኤርትራ
24 ጉንበት 2016
A Reportage on the “Eritrea at Silver Jubilee” Conference in Geneva
Written by Daniel R. Mekonnen (report from the facebook)
Over the past two days, Thursday and Friday, a small group of activists and researchers on Eritrean studies gathered in Geneva with the aim of stocktaking on the post-independence experience of Eritrea (on the occasion of the country’s 25th year of independence). A conference like this should have ideally taken place in Eritrea. As is known to many, due to the sad political reality in Eritrea, this was not possible; thus, the conference had to take place in exile. The conference featured a very proactive engagement, lively discussions, and most of all civilized discourse among participants. Given Eritrea’s highly polarized political landscape, and the fact that some of the speakers at the conference subscribe to fundamentally divergent views with those of others, did not come as an obstacle for a civilized discourse (as some observers may have anticipated).
In the afternoon hours of Thursday, the 19th of May, we had an Opening Speech by Mr. Manuel Tornare, Member of the Swiss Parliament (National Council) and former Major of Geneva, among other things. This was followed by a Panel Discussion with Tanja Müller, Selam Kidane and Salih Nur (with Daniel R. Mekonnen as moderator and discussant). In the evening hours, there was a Welcoming Dinner for presenters, speakers and invited guests.
On Friday, the 20th of May, we had the following presentations:
Mother Tongue versus Arabic: The Post-Independence Eritrean Language Policy Debate, by Abdulkader Saleh M Ohammad
Eritrea’s Wrong Start in 1991: How It Contributed to Where and What It is Today, by Wolde Ammar
Authoritarian Resilience in Eritrea: The Dual Role of Nationalism, by Goitom Gebreluel & Daniel R. Mekonnen (presented by Daniel)
Dynamics of Post-liberation Politics – Interrogating Aspirations and Political Space in Eritrea, by Tanja R. Müller
Making Sense of Post-independence Eritrea: A Late African Postcolonial State or a Misunderstood African Exceptionalism?, by Salih Nur
Civil Society Space in Post-Independence Eritrea, by Wegahtabrhan Sereke
By Way of Patriotism, Coercion or Instrumentalisation: How the Eritrean Regime Makes Use of the Diaspora to Stabilise its Rule, by Nicole Hirt & Abdulkader Saleh Mohammad
Collective Trauma: A Major Component of the Eritrean Refugee Crisis, by Selam Kidane
Legal Battles in Eritrean Transnational Communities, by Tricia Redeker Hepner & Daniel R. Mekonnen (presented by Daniel)
Leaving Eritrea and Looking for a Safe Haven: Reflections from the Experiences of Eritrean Refugees in Selected Eritrean Diaspora Communities, by Sadia Hassanen & Beyan Negash (partly presented in the form of a video presentation of Sadia)
The above contributions will make part of a forthcoming conference proceeding (edited volume) that will be refined in the coming months. Other contributors who showed initial interest in participating at the conference but were not able to make it to Geneva have also submitted full version papers that shall make part of the forthcoming edited volume. These include Gaim Kibreab’s “The Military in Post-Independence Eritrea” and Joseph Venosa’s “Liberating Eritrea from Abroad: Diaspora Activism on the eve of Eritrea’s War of Independence, 1958-62.”
The successful finalization of the conference would not have materialized without the active participation and involvement of everyone who played a role in different ways, and in particular the presenters, speakers, commentators and funders. As Convener of the Conference, I am deeply indebted to all of these stakeholders. While the conference may have had its own limitations in some ways, on balance, I am glad to see it coming to fruition the way it did. My effort of the last several months (starting from October 2015) has paid off satisfactorily, thanks to all who have helped in many ways, some of whom are already tagged in this posting; others are unfortunately not on Facebook. Some more colleagues, whose names I see on Facebook, and who deserve a word of thanks include the following: Michael Guggenheimer, Veronica Almedom, and Awet Kidane.
ወዲ ሰብ እንስሳ ዘቤት ከራብሕ እንከሎ ከምታ ህይወቱ ገይሩ ዘይከናኸኖ እንተኾይኑ ህየንታ እዩ ዝኾኖ። ዝስተ ማይን ዝብላዕ ሳዕርን ናብ ዘለዎ ቦታ ወሲዱ ክዕንግሎምን ክከናኸነኖምን ከኣ ይግበኦ። ከምኡ ተዘይገይሩ ግና እቲ ካብተን እንስሳ ዝጽበዮ ኣገልግሎት ክረክብ ኣይክእልን። ስለዚ ንእንስሳ ልክዕ ከም ውላድካ ጌርካ ክትሕዞ’ዩ ዝግባእ። እንተዘይኮይኑ ጓሳ ዝሰኣና እንስሳ ወፊረን ጸጊበንን ረውየንን ብሰላም ኣይምለሳን እየን። ብመንጽር’ዚ ህዝቢ ኤርትራኸ ኣብ ምንታይ ኩነታትኮን ይህሉ? ልክዕ ከምተን ጓሳ ዘይብለን እንሳሳ ካብ ዝኸውን እነሆ ርብዒ ዘበን ኣሕሊፉ። ጓሳ ስለዘይብሉ ከኣ ኣብ ዝኸዶ ሃገር ክዋረድን ክሳቐን ከሎ ዝሓተሉ ወይ “ዜጋይ ይሸገር ኣሎ” ኢሉ ዝጣበቐሉ መንግስቲ ጌና ኣይተተኽለን ዘሎ።
እዚ ሽግር እዚ ባዕሉ እቲ ህዝቢ ዘምጸኦ መዘዝ ከይኮነ ኣይክተርፍን’ዩ ዝብል ግምት ኣለኒ። ምኽንያቱ እቲ ፈለማ ኤርትራ ናጽነታ ክትጎናጸፍ ከንእከላ በቲ ሽዑ ዝተረኽበ ታሕጓስ ተዳህሊሉ “ደጊም ስልጣን ኣብ ኢደይ” ክብል ዘይምኽኣሉ። እዚ ዘይመበሊኡ ዝተፈላለየ ምኽንያታት ክህልዎ ይኽእል። ሓደ ካብቲ ቀንዲ ምኽንያታት ህዝብና ንብረታዊ ቃልሲ እምበር ንሓርነታዊ ቃልሲ ከነዳልዎ ዘይምብቃዕና እዩ። ድሒሩ ግና እቲ ብኢደ ወነኑ ስልጣን ዝጨበጠ ጉጅለ ኢሳይያስ ቀንዲ ጠንቂ ስቓይ እናኾነ መጺኡ። ህግደፍ ነቲ ዝነበረ ባህሊ ፈጺሙ ክጠፍእን ክድምሰስን ከኣ ድሌቱ ጥራሕ ዘይኮነስ ከም መደብ ክሰርሓሉ ጸኒሑ። ምኽንያቱ ባህሉ ዘጥፈአ ህዝቢ ኣብ ነንሓድሕዱ ምክብባርን ምትእምማንን ኣጥፊኡ ስለ ዝከፋፈል ነቲ ስርዓት ክቃወም ስለዘይበቅዕ። እዚ ጉጅለ ሎሚ እውን ንዓለምን ህዝቢ ኤርትራን ከታልል ከኣ ‘’ ርብዒ ዘበን መኽተን ልምዓትን ’’ዝብል ጓንጓ ጭርሖ እናቃለሐ ከም ኣመሉ የደናግር ኣሎ። እነሆ እቲ ህዝቢ ነቲ ‘’ኣበይ ኣሎ ሓውካ፥ ኣበይ ኣላ ሓብትኻ’’ ዝብል ዘቕርቦ ሕቶታት ፈጺሙዘንጊዑ ኣብ ማእከል ጐልጐል ዱድ ይብል ኣሎ።
ስርዓት ኢሳይያስ ንህዝቢ ከደናግሮን ከተስፍዎን እምበር ዋጋ ኣይሃቦን። ብኣንጻሩ ደኣ ነታ ሃገር ኣብ ቊጠባውን ፖለቲካውን ቅልውላው ኣእትዩ ንህዝቢ ዝሓሊ ስርዓት ዘይኮነስ ንህዝቢ ዘጽንት ከምዝኾነ ብተግባር ኣርኣየ። ብሰንኪዚ መንእሰይ ኤርትራ ኣብ ሃገሩ ቅሳንትን ሰላምን ስኢኑ ካብ ሓዊ ናብ ሲኦል ምእታው ከም ምርጫ ወሲዱ ዓዱ ጠንጢኑ ክስደድ ተገደደ። እንተኾነ ሃገሩ ጠንጢኑ እንተወጸ’ውን ኣብታ ዝነበረላ ሃገር ከይተረፈ ንጉጅለ ህግደፍ 2% ክኸፍልን፥ ካልእ ዝጠልብዎ ኣገልግሎታት ክፍጽመሎም የገድድዎ። ነዚ ንምትግባር ከኣ እቲ ጉጅለ መንእሰያት ናይ ጣዕሳ ወረቐት ክጽሕፉ ብምግዳድን ካልእ ሕቡእ ሜላታትት ብምጥቃምን ቅሳነት ከሊእዎም ይርከብ።
ኣብ ከምዚ ህሞት ከኣ ነቲ ገባቲ ስርዓት ኣልጊስካ ስልጣን ጨቢጥካ ናብ ህዝቢ ንምርካብ ብዝተፈላለየ ኣገባብ ዝወዳደቡ ሓይልታት ክህልዉ ናይ ግድን እዩ። ከምዚ ክበሃል እንከሎ ግና ኩሉ ብስም ህዝቢ ዝውደብ ረብሓ ህዝቢ ይሕልው ማለት ከምዘይኮነ ምስትብሃል የድሊ። ከምዚ ስለዝኾነ ከኣ ኣብ መንጎ እቶም ብዝተፈላለየ ኣገባብ ዝተወደቡ ኣካላት ስምምዕን ምትእምማንን ይሰኣን እሞ ኣብ ጸለመን ምትፍናንን ይእቶ። ደንበ ተቓውሞና እውን ንገዛእ ርእሱ ካብ ከምዚ ዓይነት ሽግር ናጻ ኣይኮነን። ምኽንያቱ፡ ሕቶ ዲሞክራሲ፡ ፍትሕን ስልጣንን ብዘተኣማምን ኣገባብ ምምላስ ናይ ህዝቢ ምዃኑን ዘንጊዑ ቃሕ ብዝበሎ ይኸይድ’ሞ ይፈላለን ይበኣስን ስለ ዘሎ። እቲ ፍልልያት ከይኣክል ከኣ ንመንእሰይ ጉጉይ መንገዲ ንክኸይድ ዝገበሮ ስርዓት ህግደፍ ብቐንዱ ኮይኑ፡ ተቓወምቲ እውን ናብ ጸቢብ ረብሓኦም ዝቕይርዎም ዘለዉ መሲሊዎም፡ መንእሰይ ኣንጻር ፖለቲካዊ ሰልፍታት ከምዘቕንዕ ብምግባር ኣብ ፖለቲካ ጽልኢ ንክሓድሮ ይደፋፍእዎ። እዚ ኣተሓሕዛ’ዚ ድሕሪ ውድቀት እቲ ስርዓት ዝፈጥሮ ሳዕቤን ከም ዝህልዎ ምግንዛብ የድሊ።
እዚ ተግባር መንእሰይ ግዳይ ምስኣን ትዕግስትን ስነስርዓትን፡ ክብረት ንኻለኦትን ኮይኑ ኣብ ጽልእን ነንሓድሕድካ ምክፋእን ምዝላፍን ንክጽመድ ኣገዲድዎም። ካብዚ ሓሊፉ እቶም ንተመኩሮ ሰውራን ባህሊ ኤርትራን፡ ከምኡ እውን ኣብ መንጎ ናጽነታውን ሓርነታውን ቃልሲ ዘሎ ፍልልያት ዘይተገንዘቡ መንእሰያት ካልእ ጸገም እዮም። እዚ ከኣ ነቲ “ንናይ ሓባር ረብሓ ብሓባር” ዝብል ሃናጺ ኣምር ደምሲስዎ፡ እነሆ ህግደፍ ኣብ ጸቢብ ከኹድድን ኣብ ሕሉፍ ክነብርን ህዝቢ ኤርትራ ከኣ ጓሳ ዘይብሉ ህዝቢ ኮይኑ።
ድራር መንታይ
ኣባል ፓርላም ስዊዘርላንድ፡ ኣብቲ ኩነታት ኤርትራ ዝተገምገመሉ ንክልተ መዓልታት ኣብ ጀነቫ ዝተኻየደ ኮንፈረንስ፡ ኣብ ኤርትራ ዝተፈላለየ ገበናት ይፍጽሙ ንዘለዉ ኣካላት ብትሪ ኮኒኖም። እቶም ኣባል ፓርላማ ኣብ ኤውሮጳ ዘለዉ ገስገስቲ ምስቶም ኣብ ከም ኤርትራ፡ ዝንባቡዌን ኣብ ካለኦት ከባብታትን ምስ ዘለዉ ዲክታቶራት ክደጋገፉ ምጽነሖም ተቓዊሞም።
ኣብ መኽፈቲ እዚ ናይ 19 ጉንበት 2016 ሰሚናር ክቡር፡ ማኑአል ቶርናረ፡ ናይ ቅድም ከንቲባ ጀነቫን ኣባል ሃገራዊ ባይቶን ኮሚተ ወጻኢ ጉዳያትን፡ ኣብዚ እዋንዚ 30% ካብ ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ጨንቂ ይነብር ብምህላዉ ዝተሰመዖም መሪር ሓዘን ገሊጾም። ኣተሓሒዞም ድማ ኣብ ኤርትራ ዝፍጸም ዘሎ ገበን በቲ ብሕቡራት ሃገራት ብዝቖመ ኮሚተ ብዝቐረበ 483 ገጻት ዘለዎ ጸብጻብ ምቅልዑ ከም ዘሕጐሶም ጠቒሶም፡ ድሕሪ እዚ ተሓታቲ ናይቲ ገበን ክንጸር ትስፉው ምዃኖም ሓቢሮም። ንሶም ኣተሓሒዞም ኣብ ቅርኒ ኣፍሪቃ ብዛዕባ ሰብኣዊ መሰል ኣብ ጀነቫ ዝተዘርበ ቅድሚ 80 ዓመታት፡ ንጉስ ሃይለስላሴ ኣንጻር ናይ ሽዑ ፋሺሽታዊ ግፍዒ ናብ ሕቡራት ሃገራት ጥርዓን ኣብ ዘቕረብሉ እዩ ነይሩ ኢሎም።
ስዊዝርላንዳዊ ኣባል ፓርላማ ካብ ሰልፊ ማሕበራዊ ደሞክራሲ ብወገኖም፡ እተን ዓበይቲ ሰልፍታት ስዊዘርላንድ ኣብ ኤርትራ ብዛዕባ ዘሎ ኩነታት ተሪር ስጉምቲ ክውሰድ ቅሩባት ኣለዋ ኢሎም። ኣተሓሒዞም ድማ፡ ናይቲ ስጉምቲ ትሕዝቶ ኣብ ልዕሊ እቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ስርዓት ሓያል ተጽዕኖ ዝፈጥርን፡ ኣብ ሱዳንን ሰሜን ኢትዮጵያን ንዘለዉ ስደተኛታት ብዝለዓለ ደረጃ ምሕጋዝ ዘኽእልን ክኸውን እዩ’ውን ኢሎም። እዚ ኮንፈረንስ “ኤርትራ ኣብ ብሩራዊ ኢዮበልዩ፡ ኣብ ሃገራዊ ህንጸት ድሕሪት ትስራዕ ሓዳስ ኣፍሪቃዊት ሃገር” ኣብ ትሕቲ ዝብል ኣርእስቲ ብዱሳት ምሁራት ዝተወደበን ኣብ ቁጠባዊ ማእከል ጀነቫ ዝተኻየደን እዩ። ድሕሪ እዚ ናይ ሓሙስ 19 ጉንበት መኽፈቲ ብዛዕባ ውድቀትን ዓወትን ኤርትራ ኣብዘን ዝሓለፋ 25 ዓመታት ዘተ ተኻይዱ።
ኣብቲ 2ይ መዓልቲ ብ20 ጉንበት ብኤርትራውያንን ዘይኤርትራውያንን ምሁራትን ንጡፋትን 9 ብምሁራዊ ኣገባብ ዝተቓነዩ መጽናዕታዊ ጽሑፋት ቀሪቦም። ናይቲ ኮንፈረንስ ኣወሃሃዲ ዶ/ር ዳንኤል መኮነን፡ ኣብ ዘቕረቦ መጠቓለሊ ሓሳብ እቶም ኣብቲ ኮንፈረንስ ብኣካል ዝቐረቡን ብኣካል ክቐርቡ ብዘይከኣሉ ዝተላእኩን ጽሑፋት ኣብዚ ዓመት ወይ ንዓመታ ብመልክዕ መጽሓፍ ከም ዝሕተሙ ገሊጹ።
ሰሚናር በይ ኤርያ ካሊፎርንያ- ዝሓለፋ 25 ዓመታት
Written by ኤርትራውያን ንዲሞክራስያዊ ለውጢ ኣብ ቤይ ኤርያ (Bay Area Eritreans for Democratic Change- BAEDC)
ድሕረት: ድኽነት: ስደት: ባርነትን መሰል ኣልቦነትን ዓመታት ክምዝነበራ ደምዲሙ
በይ ኤርያ ኤርትራውያን ንዲሞክራስያዊ ለውጢ ብምክንያት 25 ዓመት ናጽነት ኤርትራ ሰፍሕን ዕዉትን ሰሚናር ግንቦት 7 (7/5/16) ኣብ ከተማ ኦክላንድ ካብ ሰዓት 12 ክሳብ ሰዓት 8 ድሕሪ ኣካይዱ።
እቲ ብምክንያት 25 ዓመት ናጽነት ኤርትራ ዝተካየደ ሰሚናር ቀንዲ ዕላምኡ ነቲ ስርዓት ህግደፍ ብናይ ሐሶት ዳንኬራ ተዓጠቅ ትሸብሸብ ዝብለሉ ዘሎ ናይ ናጽነት ጽንብል ኤርትራ ኣብ ውሽጢ 25 ናይ ናጽነት ዓመታት ከምቲ ስርዓት ህግደፍ ዝብሎ ኣብ ጎደና ምዕባለ’ዶ ወይስ ከምቲ ኣብ ባይታ ዘሎ ኣብ መንገዲ ጥፍኣት ነዚ ሐቂ’ዚ ዘንጸባርቅ ብመርቶዓታት ዝተሰነየ ብሙሁራት ኪኢካታትን ካብ ሰሜን ኣሜርካን ኤውሮጳን ዘቅረብዎ ብዙሕ ህዝቢ ዝተሳተፎ ዕውት ሰሚናር ኔሩ።
እዚ ዕዉትን ኣገዳስን ሰሚናር ከምቲ ኣብ ላዕሊ ተጠቂሱ ዘሎ ኣቀዲሙ ክግበር ዝተመርጸሉ ምክንያት ነቲ ስርዓት ህግደፍ ብሐሶት ህዝብን ዓለምን ንምድንጋር ናይ ኣታዊታቱ ንምክዕባትን ዝግብሮ ሜላ ንምብዳህን ነቲ ዝዳናገር ዘሎ ህዝቢ እቲ ሐቂ ፈሊጡ ነቲ ስርዓት ዝግብሮ ዘሎ ናይ ሐሶት መናውራ ክቃውመን ካብ ምድግፉ ክቁ ጠብን ክሕግዞ ምእንቲ’ዩ።
ትሕዝቶ እቲ ሰሚናር ህዝቢ ኤርትራ ነቲ ብሉጻት ደቁ ከፊሉ ዘረጋገጾ ነጻነት ፍረጻማ መሪር ቃልሱን ዋጋ መስዋእቲ ብሉጻት ደቁን ሰለዝኾነ ብክብሪ ክዝክሮን ክብዕ ሎን ዘየማትእ እኻ እንትኾነ ህዝቢ ኤርትራ ግን ኣብ ውሽጢዚ 25 ዓመታት እቶም መብጽዓ ስውእቶም ዝጠለሙ ጭፍራ መራሕቲ ህግደፍ ንኤርትራን ህዝባን ኣብ ዘይወጻእ ዓዘቅቲ ሸሚሞማ እናሃለዉ ኤርትራ ከም ኣብ መንገዲ ግስጋሰን ልምዓትንዘላን ሃገር ጌሮም ንምብዓል ዝዳለዉሉ ዘለዉ ብሩራዊ ኢዮቤል ሐቅነት ዘይብሉ ፈከራ ምኻኑን እቲ ኣብ ባይታ ህዝቢ ኤርትራ ዘሎ ሐቂ ግን ብኣንጻሩ ሽግር፣ መከራ፣ጥሜትንሕማምን፣ ስደትን ሞትን፣ማእሰርትን ስቃይን ምኻኑ ንምምካት’ዩ።
እቶም ኣብዚ ሰሚናር ወረቃቕቲ ዘቕረቡ ከኣ ኤርትራውያን ሙራትን ኪኢላታትን ኮይኖም ገለ ክፋል ዕድሚኦም እንተ ኣብ ምንግስታዊ ወይ ከኣ ብሕታዊ ትካላት ኤርትራ ብምስራሕ ዘሕለፉ እዮም።
ቁጠባዊን ሰብኣውን ኩንታት ኤርትራ፡ ናጻነት ፕረስን መራኸቡ ብዙሓንን፡ ህሉዊ ኩነታት ተክኖሎጂ ኤርትራ ብመጽር ክበጽሖ ዝኽእል ዝነበሮ ደረጃ፡ ፖሊስታት መሪሕነት ህገድፍን ጽልዊኡ ኣብ ብሂራት ኤርትራ ብፍላይ ከኣ ብሄረ ዓፋር፡ መሰላት ደቂ ኣንስትዮ ኤርትራ፡ ህልዊ ኩነታት ናይቶም ቅድሚ ናጽነት ናብ ሱዳን ዝተሰደዱ ኤርትራውያን፡ ሚለንዮም ደቨሎፕመንት ጎልስን እቶም ኣብቲ ሰሚናር ዝተዘተየሎም ኣርእስታት እዮም ነይሮም።
ኣብ ቁጠባ ጕጅለ ህግደፍ ብዘተኸተሎ ውዱቕ ናይ ንግድን ወፍርን ፖሊሲ፡ ከምኡ ከኣ እቲ ብሰንኪ ድፕልዮማሳዊ ውድቀቱ ክፈትሖ ዘይከኣላ ናይ ዶብ ኩነታት ዘስዓቦ ሓደገኛ ፖለቲካዊ ሃዋሕውን ተደማሚሮም ነቲ ካብ ቱሪዝም፡ ዕደና፡ ናይ ወደብ ኣገልግሎትን፡ መሸጣ ምህርቲ ባሕርን ክርከብ ዝግብኦ ዝነበረ ዓቢ ናይ ቁጠባዊ መኽሰብ ከም ዘይ ተረክበን፡ ከም ሳዕቤኑ ከኣ ቁጠባ ኤርትራ ኣብዚ እዋን ዳርጋ ኣብ ኣፍሪቃ ኣብ ታሕቲ ደረጃ ከምዝርከብ ጭቡጥ ኣብነታት ብምቕራብ ኣረዲኡ። ነዚ መጽናዕቲ ዘቐረበ ኣቶ ሰንጋል ወልደ ትንሳኤ ( ሓው ን ሚንስተር ሃይለ ወልደትንሳኤ ) እዩ ነይሩ።
ጕጅለ ህግደፍ ብሰንኪ እቲ ዝተኸተሎ ናይ ምልኪ ስርዓት ኣዝዩ ዝጻረር ስለ ዝኾነ ንነጻነት ሓበሬታን፡ መራኻቢ ብዙሓናን፡ ምስኡ ኢድ ንኢድ ተተሓሒዙ ዝከይድ ናይ ተክኖሎጂ ሓበሬታን እውን ብጽኑዕ ከምዥቆጻጸሮን፡ ከም ሳዕቤኑ ከኣ ሎሚ ኤርትራ ካብተን ብቱሑት ዝርገሐ ሓበሬታ፡ ተክኖሎጅን፡ ናጽነት ፕረሰን ዝጥቀሳ ሃገራት ዓለም ኮይናን፡ እቲ ናይ ኣፍሪቃ ሰሜን ኮርያ ዝብል ቅጽል ለጊብዋ ከምዘሎ ነቲ ጸብጻብ ዝቕረበ ኣቶ ተወልደ እስቲፋሎስ ኣረዲኡ።
ብዘይካዚ እቲ ብመሪሕነት ስርዓት ህግደፍ ብዙሕ ዝዝረበሉ ሚለንዮም ደቨሎፕመንት ጎል እቲ ዝበዝሐ ንዕኡ ዝምልከት ሓቤሪታ ካብቲ ጕጅለ ህግደፍ ዝህቦ ዝብጻብ ዝተወስደ ምኻኑን እዚ ከኣ ብዙሕ ሓቅነት ክምዝጎድሎን እቲ ነቲ ሰሚናር ዝሃበ ኣቶ ሳሚኤል ብሰፊሕ ኣረዲኡ።
ደቀንስትዮ ኤርትራ ብሰንኪ እቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ግዱድ ሃገራዊ ኣገልግሎት ተገዲደን ኣብ ኣባልት ሰረዊት ስለ ዝምደባ ብዘይ ድለተንን፡ ብሓይሊ ከም ዝድፈራን ካብቲ ኣብ ኣገልግሎት ብምኻድ ክወርደን ዝኽእል በደላት ንኽናገፋ ብዘይ ፍትወተን ኣብ ንኡስ ዕድሚን ይምርዓዋን ወይ ውን ናብ ስደት የምርሓ ምህላወንን ነቲ ጸብጸብ ዘቕረበት ወ/ሮ ኤልሳ ካብ ኣትላንታ እረዲኣ።
ጕጅለ ህግደፍ ንባህልን ልምንድን ብሄራት ኤርትራ ግዲ ዘይህብ ኣብ ርእሲ ምኾኑ፡ ነቶም ኣብ ብልምዳውን ባህላውን ምሕደራ ዝመሓደሩ ቢሄራት ኤርትራ ብኣስገዳድን ሓይሊ ብረትን ኣብቲ ናቱ ምስመር ከምዘእትዎምን ብሂረ ዓፋር ከኣ ናይዚ ሓደ ኣብነት ብኾኑን፡ ብስንኪ እዚ ከኣ ኣብ ደገ ዝርከቡ ተወልድቲ ብሄረ ዓፋር ናይ ገዛእ ርእሶም ምሕደራ ክህልውምን ፡ እዚ ክሳብ ዝተሓለወሎም ከኣ ኣብ ኣሕዋቶም ኤርትራውያን ኣብ ትሕቲ መሰላት ቤሂራት እተኽብር ሓንቲ ኤርትራ ሓቢሮም ንኽነብሩ ጸገም ከምዘይብሎም ነቲ ጸብጽብ ዘቕረበ ኣቶ ኣሕመድ ሞሓመድ ካብ ካናዳ ኣብ መደርኡ ኣረጋጊጹ ።
ሱዳን ንቶም ሎሚ ድሕሪ ናጽነት ብስነኪ ዓመጽን ውዱቕ ምሕደራን ስርዓት ህግደፍ ዝስደዱ ዘለዎ መብዛሕቲኦም መንእሰያት ዝኾኑ ኤርትራውያን ጥራይ ዘይኮነት ፡ ነቶም ኣብ ሱሳታት ብሰንኪ መግዛእቲ ህይለስለሴን ደርግን ዝተሰደዱ ኣብ መዓስከራት ስደተኛታት ሱዳን ንወለዶታት ዝሰረቱ ኤርትራውያን እውን እትእንግድ ጎረቤት ሃገር እያ። እዞም ኣብ ምዓስከራት ዝነብሩ ኤርትራውያን ቀረብ ዝስተ ማይ፡ ሕክምና፡ ትምህርትን ኣብ ዘይብሉ ኣዝዩ ሕሱም ሂወት ከምዝነብሩ ብሰፊሕ ዘገለጸት መንእሰይ ሳብሬና ኣማን (ካብ ሎስ ኣንጀለስ) ምስ ኣቦኣ ጀሚል ኣማን (ካብ ከባቢ ዋሺንግቶን ዲሲ)፡ ኩሉ ኤርትራዊ ዓቕሙ ብምውህሃድ ንኹነታት ሂወት እዞም ስደተኛንታት ንምምሕያሽ ክሰርሕ ኣዘካኪሮም። መንእሰይ ሳብሬና ነቲ ተዓዚባቶ ዝመጸት ኣስካሕካሒ ሂወት ኤርትራውያን ኣብ ሱዳን ኣብ ዶኪመንታሬ ፊልም ጌራ ንምቕራብ ኣብምድላው ትርከብ::
እዚ ሰሚናር በቲ ዘቕረቦ ትሕዝቶ፡ ነቲ ሰሚናር ንምክያድ ዝተጠቅመሉ ቴክኖሎጅን፡ ብዙሑነት ናይቶም ነቲ ሰሚናር ዘካየዱ ኤርትራውያን ኪኢላታትን ኣዝዩ ፍሉይ ምንባሩ፡ ብዙሓት ተሳተፍቲ ናይቲ ሰሚናር ይገልጹ። ከምዚ ዝዓይነቱ ሰሚናራት ብድሕሪ ሕጂ ንኽካየድ ከኣ ኣዘኻኺሮም።
ነቲ ዝነበረ ሰሚናር ንምክትታል ኣብዘን ዝስዐባ ሊንክስ (ጥብቆ) ተወከሱ:
Afar people suffering by Ahmed Mohamed (ጉዳይ ደቂ ዓፋር ዘሕለፍዎ ዘለዉ መከራን ድሌታቶምን ብ ኣሕመድ ሞሃመድ ካብ ካናዳ): https://youtu.be/QPDn7VJKq_A
Women's rights by Elsa Mesfin (አዋናዊ ሽግራት ኣብ መሰል ደቂ ኣንስትዮ- ኤልሳ መስፍን):
https://www.youtube.com/watch?v=pUCZFba2OMI&feature=youtu.be
ICT by Tewolde Stefanos (ዘመናዊ መራኸቢታትን ሓበሬታን ብ ተወልደ ስቲፋኖስ)
https://youtu.be/34cXXYJwWRs
Eritrean Refugees in Eastern Sudan by Sabrina and Jamil (ሃለዋት ስደተኛታት ምብራቓዊ ሱዳን ሳብሪና ጀሚልን ጀሚል ኣማን): https://youtu.be/J7loNq-eExI
Mass Media and Mellinium development goals by Samuel N. (መራኸቢ-ብዙሃን: ሚለንየም ዲቨሎፕምነት ሸቶን ብሳሙኤል): https://youtu.be/vTLHS7whiX8
Eritrean Economy by Sengal Woldetensae (ውድዓዊ ገምጋም- ግስጋሴ ቁጠባ ኤርትራ ብሰንጋል ዎልደትንሳኤ
https://www.youtube.com/watch?v=e9q6uHLc_i4&feature=youtu.be
ኣቅድም ኣቢሉ’ውን በይ-ኤርያ ኤርትራውያን ንዲሞክራስያዊ ለውጢ "ስደተኛታት ፡ ፍልሰት ኤርትራውያን" ("Refugees: The Eritrean Exodus") ዝብል ዶኪመንታሬ ፊልም ብህቡብ ኣመሪካዊ ዳህሳሲ ክሪስ ኮተር ብምርምርን ሞያውነትን ዝተዳለወ ስነዳ ፊልም ብዕለት 28/4/2016 ብዓወት ዛዚምዋ:: እዚ መደብ ካብ ኣመሓዳሪት ከተማ ሪችመንድ፡ ቤት ጽሕፈት ኣመሓዳሪት ከተም ኦክላንድ፡ ሓለፍቲን ሰራሕተጛታትን ዘይመንግስታውያን ማሕበራትን ኣለይቲ ስደተኛታቶምን ክሳብ ውልቃውያን ተጣበቕቲ መሰል ደቂ ሰባት ብሃንቀውታ ዝተጸበይዋ ፊልም እዩ ኔሩ። ኤርትራውያን ብሰንኪ ሕሱም ምሕደራ ሃገሮም ኣብ ዝተፈላለየ ናይ ስደተኛታት ቦታ ዘሕልፍዎ ዘለዉ ግፍዕን ሐሰረ መከራን ዘሪኢ ንኩሉቲ ተሳታፋይ ልቡ ዝተንከፈ ኣብ ከተማ ኦክላንድ ዕዉት ስራሕ ኣካይዱ ኔሩ’ዩ።
ከም መቀጸልታ ናይ ብሩራዊ ኢዮበል ዝኽሪ ነቲ ጎብለል ኤርትራዊ ስነጥበባዊ ዮውሃነስ ትካቦ (ወዲ ትካቦ) ምስ ውሃ ዘበሉ ኣጀብቱ ን ምያዝይ 29 ኣብ ኦክላንድ ናይ ምሸታዊ ትልሂት ኣዳልዩ ከም ዘሎ ንሕብር::
ኤርትራውያን ንዲሞክራስያዊ ለውጢ ኣብ ቤይ ኤርያ (Bay Area Eritreans for Democratic Change- BAEDC)
ካሊፎርንያ - ሰሜን ኣመሪካ - This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ
ኤርትራ ናጻ ሃገር ኮይና ግቡእ ክብሪ ካብ እትሕዝ 25 ዓመታት መሊኡ። ህዝቢ ኤርትራ ነቲ ምእንቲ ናጽነት ዘካየዶ ናይ 30 ዓመታት መሪር ቃልሲ ዝያዳ ንምድማቕ ብመልክዕ ረፈንዱም እውን “እወ ንናጽነት” ዝብል ድምጹ ብሓባር ኣስሚዑ እዩ። ዕላማ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ካብ መንቀሊኡ ኣብ ምርግጋጽ ናጽነት ጥራይ ጠጠው ዘይብል ክሳብ ምርግጋጽ ዘተኣማምን ሰላም፡ ደሞክራስን ልምዓትን ዘማዕዱ ስለ ዝነበረ፡ ነዚ ንምርጋግጽ እቲ ቃልሲ ኣብቲ ናይ ድሕሪ ናጽነት ዓመታት እውን ይቕጽል ኣሎ። እቲ ናይ ሓይልታት ኣሰላልፋ ግና ተለዊጡ። እቲ ቅድም ኣብ መንጎ ናይ ግዳም ገዛእትን ደላይ ናጽነት ህዝቢ ኤርትራን ዝነበረ ጥምጥም፡ ኣብ መንጎ ጸረ ህዝብን ደሞክራስን ዝኾኑ ደቂ ሃገርን፡ መሰልን ደሞክራስን ዝብህግ ህዝቢ ኤርትራን ተቐይሩ።
ብንውሓት ግዜ ክረኣይ እንከሎ፡ ምእንቲ ሓርነት ዝኸድናዮ ርሕቀት ክንድቲ ኣብ ቃልሲ ምእንቲ ናጽነት ዝኸድናዮ ጉዕዞ ክመዓራረ ብዙሕ ኣይተረፎን። ብመንጽር ዝተመዝገበ ውጽኢት ግና እዚ ሓርነታዊ ቃልሲ ኣዝዩ ዘገምታዊ ምዃኑ ንዕዘብ ኣለና። ጠንቂ ናይዚ ዘገምታዊ ውጽኢት ናይቲ ቃልሲ ባህሪ ተሃዋስነት ኣብ ቦታኡ ኮይኑ፡ ናትና ናይቶም ኣንጻር ዲክታቶርያዊ ወጽዓ ዝተሰለፍና ድኽመትን ተኸኣኢልካ ንቕድሚት ዘይምምራሽን ዓብይ ቦታ ከም ዘለዎ ግና ክንስሕት ኣይግበኣናን። ሎሚ ኣብ ቅድሜና ናይ ዘሎ ቃልሲ ማእከል ድማ ነዚ ድኽመትዚ ከነእርም ምስ ምኽኣልን ዘይምኽኣልን ዝዛመድ እዩ።
ብቐንዱ ነዚ ህዝቢ ኤርትራ ካብ ግዜ 30 ዓመታት ካብ ህይወት ኣስታት 100 ሺሕ ጀጋኑ፡ ኣብ ንብረት ድማ ማእለያ ዘየብሉ ዋጋ ከፊሉ ዘምጸኦ ናጽነት ናትካ ውጽኢት ጉጅላዊ ቃልሲ ኣምሲልካ ንምጭዋዩ ኣብዚ ናይ ድሕሪ ናጽነት ቃልሲ ይንጸባረቕ ኣሎ። እቲ ኣብ ኤርትራ ዝገዝእ ዘሎ ጉጅለ ቅጭጭ ከይበሎ ኩሉ መሰላት ህዝቢ ዝዕፍን ዘሎ ከኣ ካብዚ ግጉይን ዓምጸኛን ኣዋንና ናጽነት ስለ ዝነቅል እዩ። ነዚ ግጉይ ኣተሓሳስባ’ዚ ኣፍሪስና ዋና ናጽነት እቲ ሕጂ ሓርነት ተሓሪምዎ ዘሎ ህዝቢ ኤርትራ ምዃኑ ኣብ ድልዱል ባይታ ክንስርቶ እንተ በቒዕና ግና እቲ ተተሓሒዝናዮ ዘለና ሓርነታዊ ቃልሲ ቀልጢፉ ዘይረጋገጸሉ ምኽንያት የለን። እቲ ኣብ ኣስመራ ዘሎ ጉጅለ ቀጻልነቱ ኣብዚ ጉዳይዚ ህዝቢ ኤርትራ ብዝሕዞ ናይ ሓባር መርገጺ ዝውሰን ምዃኑ ስለ ዝኣምን፡ እነሆ ህዝቢ ንምክፍፋል ዘይፍንቅሎ እምኒ የለን። ንሱስ ከምኡ ይግበር ናይ ህልውና ግዳይ ስለ ዝኾኖ፡ ንሕናኸ ብዋጋ መሰልናን ናጽነትና ክጻወት እንከሎ እንታይ ክንገብር ከም ዘለና ኣብ ከምዚ ታሪኻዊ ኣጋጣሚ ኮይና ክንሓስብ ይግበኣና።
ሳላ ምረትን ንውሓትን ቃልስና፡ ህዝቢ ኤርትራ ብሰንኪ ጉጅለ ህግደፍ ዋጋ ቃልሱ ምእንቲ ናጽነት ከምዘይተኸፍለ፡ ነዚ ኩነታት ንምቕያር ሓድነት ደለይቲ ለውጥን ፍትሕን ኣደልዲልካ ምጉዓዝ ድሌት ጥራይ ዘይኮነስ ግደታ ምዃኑ፡ ብዝምልከት ብዙሕ ግዜ ብዝተፈላለየ ኣገባብ ገሊጽናዮ ኢና። ሎሚ ደጊሚና ንጠቕሶ ዘለና ከኣ ናይ ቅድም ዘንጊዕና ዘይኮነስ፡ ከምኡ ክንብል ዘገድደና ናይ ዝኽሪ ዕለት ስለ ዝኾነ እዩ። ኮታ ብዛዕባዚ ኣብ ቅድሜና ዘሎ ዝተሓላለኸ ብደሆ፡ ዘይተግበርናዮ እምበር ዘይበልናዮስ የለን።
ከምቲ ኩሉ ግዜ እንብሎ ጉጅለ ህግደፍ ናይ ህዝቢ ናይ ለውጢ ሓያልነት ንምድኻም ካብ ዝጥቀበሎም መንገድታት፡ ህዝቢ ንቕድሚት ከየማዕዱ ሻቢብካ ኣብ ሎሚ ኮይኑስ ኣብ ሕሉፍ ከም ዝነብር ምግባሩ እዩ። ከምቲ ግቡእ ግና ዝሓለፈ ተመኩሮ፡ ኣሉታዊ ይኹን ኣውንታዊ ከይተዘንገዐ፡ ናጽነትና ንምርግጋጽ ዝተሰለፍዎ ውድብ ብዝየገድስ ኣብ ኩሉ ዓውደ ውግኣትን መዳይ ቃልስን ዝወደቑ ኤርትራውያን ሰማእታት እናዘከርካ፡ ቀንዲ ምቁማትካ ግና ናብ ቅድሚት ናብቲ ተሪፉ ዘሎ ቃልሲ ምምዕዳው እዩ ክኸውን ዝግበኦ። ኣብዚ ታሪኻዊ ኣጋጣሚ መበል 25 ዓመት ብሩራዊ ኢዮበልዩ ኮይና ኣብ ክንዲ ብሕሉፍ ምቑዛምን ምስትንታንን ኣብ መጻኢ ክንዓሞ ብዛዕባ ዝግበኣና ኢና ሓቢርና ክንሓስብ ዝግበኣና። ሕድሪ ሰማእታትና’ውን ነዚ እዩ ዘመልክት።
ስለዚ በዚ ኣጋጣሚ ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ነዚ ዝኽሪ ዘለዎ ክብሪ ብምግላጽ፡ ኣብ መጻኢ፡ ጉዳይ ህዝብን ሃገርን ቅድሚት ሰሪዕና፡ እቲ ተፈላሊና ክንገብሮ ዘይከኣልና ብሓባር ንዓመሉ ፖሊሲ ወጢና፡ ብሓድሽ መንፈስን ድልውነትን እንነቕለሉ መድረኽ ክኸውን ይግበኦ ዝብል መልእኽቱ የመሓላልፍ።
ናጽነትና ክቡር ውጽኢት ቃልሲ መላእ ህዝቢ ኤርትራ’ዩ!
ክብርን ዝኽርን ንሰማእታት ኤርትራ
24 ጉንበት 2016
ኣባል ፓርላም ስዊዘርላንድ፡ ኣብቲ ኩነታት ኤርትራ ዝተገምገመሉ ንክልተ መዓልታት ኣብ ጀነቫ ዝተኻየደ ኮንፈረንስ፡ ኣብ ኤርትራ ዝተፈላለየ ገበናት ይፍጽሙ ንዘለዉ ኣካላት ብትሪ ኮኒኖም። እቶም ኣባል ፓርላማ ኣብ ኤውሮጳ ዘለዉ ገስገስቲ ምስቶም ኣብ ከም ኤርትራ፡ ዝንባቡዌን ኣብ ካለኦት ከባብታትን ምስ ዘለዉ ዲክታቶራት ክደጋገፉ ምጽነሖም ተቓዊሞም።
ኣብ መኽፈቲ እዚ ናይ 19 ጉንበት 2016 ሰሚናር ክቡር፡ ማኑአል ቶርናረ፡ ናይ ቅድም ከንቲባ ጀነቫን ኣባል ሃገራዊ ባይቶን ኮሚተ ወጻኢ ጉዳያትን፡ ኣብዚ እዋንዚ 30% ካብ ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ጨንቂ ይነብር ብምህላዉ ዝተሰመዖም መሪር ሓዘን ገሊጾም። ኣተሓሒዞም ድማ ኣብ ኤርትራ ዝፍጸም ዘሎ ገበን በቲ ብሕቡራት ሃገራት ብዝቖመ ኮሚተ ብዝቐረበ 483 ገጻት ዘለዎ ጸብጻብ ምቅልዑ ከም ዘሕጐሶም ጠቒሶም፡ ድሕሪ እዚ ተሓታቲ ናይቲ ገበን ክንጸር ትስፉው ምዃኖም ሓቢሮም። ንሶም ኣተሓሒዞም ኣብ ቅርኒ ኣፍሪቃ ብዛዕባ ሰብኣዊ መሰል ኣብ ጀነቫ ዝተዘርበ ቅድሚ 80 ዓመታት፡ ንጉስ ሃይለስላሴ ኣንጻር ናይ ሽዑ ፋሺሽታዊ ግፍዒ ናብ ሕቡራት ሃገራት ጥርዓን ኣብ ዘቕረብሉ እዩ ነይሩ ኢሎም።
ስዊዝርላንዳዊ ኣባል ፓርላማ ካብ ሰልፊ ማሕበራዊ ደሞክራሲ ብወገኖም፡ እተን ዓበይቲ ሰልፍታት ስዊዘርላንድ ኣብ ኤርትራ ብዛዕባ ዘሎ ኩነታት ተሪር ስጉምቲ ክውሰድ ቅሩባት ኣለዋ ኢሎም። ኣተሓሒዞም ድማ፡ ናይቲ ስጉምቲ ትሕዝቶ ኣብ ልዕሊ እቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ስርዓት ሓያል ተጽዕኖ ዝፈጥርን፡ ኣብ ሱዳንን ሰሜን ኢትዮጵያን ንዘለዉ ስደተኛታት ብዝለዓለ ደረጃ ምሕጋዝ ዘኽእልን ክኸውን እዩ’ውን ኢሎም። እዚ ኮንፈረንስ “ኤርትራ ኣብ ብሩራዊ ኢዮበልዩ፡ ኣብ ሃገራዊ ህንጸት ድሕሪት ትስራዕ ሓዳስ ኣፍሪቃዊት ሃገር” ኣብ ትሕቲ ዝብል ኣርእስቲ ብዱሳት ምሁራት ዝተወደበን ኣብ ቁጠባዊ ማእከል ጀነቫ ዝተኻየደን እዩ። ድሕሪ እዚ ናይ ሓሙስ 19 ጉንበት መኽፈቲ ብዛዕባ ውድቀትን ዓወትን ኤርትራ ኣብዘን ዝሓለፋ 25 ዓመታት ዘተ ተኻይዱ።
ኣብቲ 2ይ መዓልቲ ብ20 ጉንበት ብኤርትራውያንን ዘይኤርትራውያንን ምሁራትን ንጡፋትን 9 ብምሁራዊ ኣገባብ ዝተቓነዩ መጽናዕታዊ ጽሑፋት ቀሪቦም። ናይቲ ኮንፈረንስ ኣወሃሃዲ ዶ/ር ዳንኤል መኮነን፡ ኣብ ዘቕረቦ መጠቓለሊ ሓሳብ እቶም ኣብቲ ኮንፈረንስ ብኣካል ዝቐረቡን ብኣካል ክቐርቡ ብዘይከኣሉ ዝተላእኩን ጽሑፋት ኣብዚ ዓመት ወይ ንዓመታ ብመልክዕ መጽሓፍ ከም ዝሕተሙ ገሊጹ።
Asmara Regime Condemned at Eritrea's Silver Jubilee Conference in Geneva
Written by EPDP Information Office
Speaking at a two-day conference in Geneva that evaluated Eritrea's experiences in the past 25 years, a Swiss parliamentarian strongly condemned the perpetrators of those awful crimes against the Eritrean people and regretted that European progressives sympathized in the past with present-day dictators in Eritrea, Zimbabwe and other places.
In his opening address of the conference on 19 May, the Honorable Manuel Tornare, former mayor of Geneva and current member of the Swiss parliament (National Council) and the committee for foreign relations, expressed his deep anguish over the fact that 30% of Eritreans are now out of home and living in distress. He appreciated the full exposures made by the 483-page report of the UN Commission of Inquiry on Eritrea and hoped that those crimes will be fully accounted for. Mr. Tornare also noted that it was 80 years ago that a similar violation of people's rights in the Horn of Africa were debated in Geneva when Emperor Haile Selassie appealed for support of the League of Nations against the crimes committed by fascists of the day.
The Swiss parliamentarian from the social democratic party also told the conference that most of the mainstream parties in Switzerland are agreed by consensus to table a robust resolution on Eritrea aiming to put more pressure on the repressive regime in Asmara and to provide concrete support to Eritrean refugees in refugee camps in East Sudan and Northern Ethiopia.
Organized by interested academicians, the conference was entitled "Eritrea at Silver Jubilee: Stocktaking on the Nation-Building Experience of a 'Newly' Independent African Country" and convened at the Ecumenical Centre in Geneva. The opening ceremony on Thursday afternoon was followed by a panel discussion which focused on the "achievements" and failures of the regime in Eritrea during the past 25 years.
On 20 May, the conference, received nine presentations by Eritrean and non-Eritrean scholars and activists who approached the subject-matter purely through academic approach. The convener of the conference, Dr. Daniel R. Mekonnen stated in his concluding remarks that the nine presentations and a few more others sent by academicians who could not make it to the conference due to last minute inconveniences will be compiled and published in a book form this year or by early next year.
Firande av 25 års av Eritreas Självständighet.
Written by Eritreanska S-Föreningen,Den 24 maj 1991 är mycket speciell dag för Eritreaner. När vi firar/minns denna dag, så tänker vi på många saker. En del av tankarna och verkligheten som vi kommer att tänka är följande:
- 24:e maj förverkligade drömmen om fritt Eritrea, och slutade den långa lidande av beväpnadekampen för friheten.
- 24 maj var starten för nytt dröm liv för Eritreaner.
- 24 maj var starten för de lidande som eritreanska befolkningen befinner sig i.
- Om 24:e maj 1991 inte hade hänt med alla dessa händelser, vad skulle vi ha gjort det?
Med utgångspunkten som ovan nämnda och mycket annat tankar, så ska vi tillsammans fira, minnas och blicka fram och tillbaka med vad det innebär den 24 maj 1991 för oss Eritreaner, i Eggebygård (Tensta) i Järvafältet – Järva folkets Park den 28 maj 2016 KL. 19:00 - .
Här med skickar vi Eritreanska Socialdemokrater (Eritreanska S-föreningen) inbjudan till Er alla som vill fira tillsammans, 25 års Eritreas självständighet.
Program
- Sport aktiviteter/fotboll match mellan ungdoms klubbar i Rinkeby idrotts Plats (Mellan kl. 10:00 – 16:00).
- Information/pratstund om självständighet, vad måste göras för att komma ut ur stagnationen med de eritreanska politiska frågor och annat som hör hemma till dagensagenda.
- Att välkomna de nyanlända eritreanska flyktingar det senaste året. Information om integration i Sverige - från Socialdemokratiska politiker.
- Kultur utbytte/kultur kväll – Musik.
- Mat och dryck finns.
De som vill ha mera information så kan ni kontakta följande telefon nummer. Eritreanska S-Föreningen, Tel: 070-7223287 - 073-5515638 – 070-4306169
Email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it..
Med vänliga hälsningar,
Eritreanska S-Föreningen,
Obs: Vi kommer att skicka mera Information fram över: via sms, publicmedia och annat.
More...
ዝኽሪ መበል 25 እዮብያላዊ ዓመት ናጽነት ኤርትራ
ዓመታት ጥልመትን መርገጽትን እናዘከርና!
--------------------------------------------------------------------
በቲ ካልእ መዳይ ከኣ ቃልሲ፡ ሰረቱ ወጽዓ ዘበገሶ ኮይኑ ሞራልን ፍናንን ድማ ሕላገቱ እዩ፡ ክንዲ ዝኾነ ብስፖርታዊ ንጥፈታት ተሰንዩ፡ ብህቡባት መንእሰያት ስነጥበባውያን ደለይቲ ፍትሒ ወኒ ቃልስና ፍናን ክሰንቕ መርሓባ ንብለኩም።
ዕለት 28 ግንቦት - ኣብ ስቶክሆልም
ኤግቢ ፎልከትስ ፓርክ - ቴንስታ
28 May Eggeby Folkets Park
Hour: 19:00 -
ብድሓን ምጹ ፡
ደለይቲፍትሒኣብከተማስቶክሆልም - ስዊደን
London: Protest vigil for Eritrea
Written by Independent Catholic News (ICN)
On Thursday, 19 May, Christian Solidarity Worldwide (CSW) will join Human Rights Concern Eritrea, Release Eritrea, the Evangelical Alliance, Church in Chains and the British Orthodox Church to protest the continuing repression in Eritrea.
The Eritrean government is one of the most repressive regimes in the world and produces many of the world's refugees. Tens of thousands of Eritreans of all faiths and none have been detained without trial or charge, often in such makeshift facilities as shipping containers, or are simply held in open air pens in the desert.
CSW says: "Join us on 19 May, the 14th anniversary of the start of severe restrictions on churches, to let the world know we haven't forgotten about Eritrea.|
Follow @CSW_UK on Twitter and the hashtag #freeeritrea for updates.
The Eritrea Protest Vigil 2016 takes place on Thursday 19 May, from 3.30-4.15pm, opposite the Eritrean Embassy, 96 White Lion St, London N1 9PF
Source=http://www.indcatholicnews.com/news.php?viewStory=30101
| London: Protest vigil for Eritrea | |
| Wednesday, May 18, 2016 10:15 pm. |
|
 Comment  Email  Print |
|
|
Source=http://www.indcatholicnews.com/news.php?viewStory=30101
ሓደ ተረኽቦ መዓልቱ ሓልዩ ክመጽእ እንከሎ እዋናዊ መዛረቢ ክኸውን ዝተለምደ እዩ። በዚ መሰረት እዩ ዝመስል መበል 25 ዓመት ዝኽሪ ናጽነት ኤርትራ እንዳቐረበ ክመጽእ እንከሎ ብዛዕባኡ ዝካየድ ክተዓት ማዕሪኡ ይረስን ኣሎ። እቲ ክሳብ ክንድኡ ክባላሕ ብዘይነበሮ ፍልልያት ዝተሰነየ ኣብ መንጎ ዝተፈላለዩ ኣካላት ዝካየድ ክተዓት ኮይኑ፡ መልከዓቱ’ውን ዝተፈላለየ እዩ። እቲ ኣብ መንጎ ሰዓብቲ ገዛኢ ጉጅለ ህግደፍን ደለይቲ ለውጥን ደሞክራስን ዘሎ መሰረታዊ ፍልልይ በሊሕ ክትዕ ተስዓበ፡ ንማንም ከም ዘይድንጽዎን ከም ዘየገርሞን ርዱእ እዩ። እቲ ምውጣጥ ኣብ መንጎ እቶም ኣንጻር ህግደፍ ዝተሰለፉ ናይ ለውጢ ሓይልታት ክኸውን እንከሎ ግና ከስደምም ባህርያዊ እዩ።
እቲ ኩሉ ንኡሳት ኣቀራርባታት ገዲፍካ እቲ ጐሊሑ ዝረአ ፍልልይ፡ ኣብ ኣተረጓጉማ ናጽነትን ኣብዓዕላ ኢዮበልዮኡን ክጠቓለል ከም ዝኽእል ተዓዚብና ኣለና። ሃንደፍ ኢልካ ክትሓስቦ እንከለኻ “ ኣብ ሕድሕድ’ቶም ኣንጻር ህግደፍ ዝቃለሱ ዘለዉ ኣካላት ደኣ ፍልልይ ኣብ ኣተረጓጉማ ናጽነት እንታይ ኣምጸኦ?” ዘየብል ኣይኮነን። ግና ፍልልይ ተንጸባሪቑ። ገለ ወገናት ኣብ ድሕሪ ናጽነት ኤርትራ ራህዋን ቅሳነትን ስለ ዘየለን፡ በዚ ብኩራት ራህዋ ህዝብና ኣብ ዝተፈላልየ ዝመልክዑ መከራ ወዲቑ ስለ ዘሎ ነዚ መሬታዊ ናጽነት፡ ናጽነት ኣይንብሎን ኢና ይብሉ። ነቶም ምእንቲ’ዚ ብራህዋ ዘይተሰነየ ናጽነት ከምጽኡ ዝሓለፉ ኤርትራውያን ዝወሃቦም ክብሪ ክህሉ የብሉን ብዝብል’ውን የሰንይዎ። ብኣንጻሩ፡ ናጽነት ብመሪርን ነዊሕን ቃልሲ፡ ብዋጋ ክቡር መስዋእቲ ኤርትራውያን ዝተመዝገበ ስለ ዝኾነ፡ ከም ብሌን ዓይንና ክንዕቅቦ ዝግበናን ነዚ ነካይዶ ዘለና ሓርነታዊ ቃልሲ ድልዱል መሰረቱን እዩ። ነቶም ነዚ ክግህዱ ዝተሰውኡ ጀጋኑን፡ ባሕሪ ቃልሲ ኮይኑ ኩሉ ዝገበረ ህዝቢ ኤርትራን ከኣ ክብርን ሞጎስን ይግበኦም እምበር ዝብል ረዚን ርኢቶ የንጸባርቑ።
ከም ነጸብራቕ ናይዚ ፍልልይ ድማ 24 ጉንበት መዓልቲ ናጽነት ኤርትራ ናይ ሓዘን እምበር ናይ ሓርበኝነት መግለጺ መዓልቲ ስለ ዘይኮነት ክንዝክራ ኣይግበኣናን ዝብል በቲ ሓደ ወገን ኣሎ። የለን እዛ ዕለት እዚኣ ታሪኻዊትን ነቲ ነዊሕ ክጐዓዝ ዝጸነሐ ናይ ወለዶታት ቃልስና ምእንቲ ናጽነትን ሓርነትን ሓደ ኣገዳሲ ምዕራፍ ዓጽያ ናብዚ ንቃለሰሉ ዘለና ምዕራፍ ቃልሲ ምእንቲ ሓርነት ዘሰጋገረት ስለ ዝኾነት ብግቡእ ክትዝከር ይግበኣ ዝብሉ ርኢቶታት ከኣ በቲ ካልእ ወገን ፊትንፊት ተፋጢጦም ኣለዉ። ካልኦት ከም ባንዴራ ዝኣመሰሉ ምስ ህልውና ናጻ ኤርትራ ዝተሓሓዙ ዛዕባታት እውን የዛርቡ እዮም።
ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ናጽነት ውጽኢት ሓደ ውድብ ወይ ጉጅለ ናይ ዝኸፈሎ ዋጋ ዘይኮነት፡ ፍረ ቃልሲ መላእ ህዝቢ ኤርትራን ውድባቱን ምዃና ስለ ዝኣምን፡ ነዚ እምነቱ ብግቡእ ንምጽብራቕ፡ ኣብ መቕድም ፖለቲካዊ መደብ ዕዮኡ’ኳ፡ “….. በቲ ኣብ ዘይንቕነቕ ርእሰ-ተኣማንነቱ፡ ተጻዋርነቱ፡ ሓቅነቱ፡ ሓድነቱ፡ ተባላሓትነቱን መሃዝነቱን ዝተመርኰሰ፡ ብተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ (ተሓኤ) ብ1961 ኣንጻር መግዛእታዊ ሓይሊ ኢትዮጵያ፡ ዝተባርዐ ነዊሕ ሓርበኛዊ ዕጥቃዊ ቃልሲ፡ ድሕሪ ሰላሳ ዓመታት ብ24 ግንቦት 1991 ብወሳኒ ተራ ህዝባዊ ግንባር ሓርነት ኤርትራ(ህግሓኤ) ሃገራዊ ናጽነት ጋህዲ ኰነ።” ብዝብል ኣስፊርዎ ኣሎ።
ሰደህኤ ነዚ ሓሳብ’ዚ ኣብ መደብ ዕዮኡ ከስፍር እንከሎ፡ ኣብ ኤርትራ ልኡላውነት ሃገር እምበር ልኡላውነት ህዝቢ ጌና ከም ዘይተረጋገጸ ኣይዝንግዕን። ከምኡ ስለ ዝኾነ ድማ ኩሉ መሰላት ህዝብና ክሳብ ዝረጋገጽ ክቃለስ ወትሩ ድልዊ እዩ። ልኡላውነት ሃገርን ህዝብን ክልቲኦም መሰረታውያንን ፈላሊኻ ዘይረኣዩን ምዃኖም ይኣምን። ናጽነት ብዘይሓርነት፡ ሓርነት ብዘይናጽነት ትርጉም ዘለዎ ህልውና ከም ዘየብሎም’ውን እምነቱ እዩ። ምእንቲ ኣዚ እምበኣር ነቲ ክሳብ ሕጂ ተረጋጊጹ ክንሱ ብጉጅለ ህግደፍ ዝጥለም ዘሎ ናጽነት ዓቂብካ፡ ነቲ ዝጐደለ ሓርነት ንምስዓብ ምቅላስ እቲ ቅኑዕ መንገዲ ገይሩ ይወስድ። ምእንቲ ኣዚ “ሓደ በለለይ” ኢሉ ንናጽነት ይዕቅብን ንዝኽራ የኽብርን። ኣብቲ ኣገባብ ኣከባብራን ነቲ ኣከባብራ ዝህቦ ትርጉምን ብመሰረቱ ካብ ኣተሓሕዛ ጉጅለ ህግደፍ ከም ዝፍለ ከኣ ርዱእ እዩ። ከም ሰደህኤ ናጽነት ንገሌና ፍረ ቃልስና ንገሌና ድማ ፍረ ቃልሲ ኣያታትና እዩ።
ንሕና ነዚ ዝኽሪ’ዚ ከምቲ ጉጅለ ህግደፍ ዝገብሮ፡ ቁምነገር ብዝደፍን ናይ ምድንጋር “ጽቡቕ ኣለና” ብምቅላሕ ብዳንኬራን ጓይላን ኣይኮናን እንዝክሮ። ንሕና ብኸመይ ነቲ ተሪፉና ዘሎ ቃልሲ ከም እንምልእ ብዝእምትን ንቕድሚት ብዘማዕዱን ኣገባብ ኢና እንዝክሮ። እዚ ዝኽሪዚ መላእ ህዝቢ ኤርትራን ሰማእታቱን ንዝኸፍልዎ መስዋእቲ ክቡር ዋጋ እንህበሉን፡ ብሰንኪ ህግደፍ ኣብ ዝተፈላለዩ ኩነታት ዝሳቐዩ ዘለዉ ኤርትራውያን እንዝክረሉን፡ ሎሚ’ውን ከምቲ ዝቐደመ ኣንጻር መላኺ ጉጅለ ህግደፍ ቃልና እነሕድሰሉ ኣጋጣሚ ጌና ኢና እንወስዶ። ናይዚ ኣከባብራ ቀንዲ መልእኽትና ክጠቓለል እንከሎ እምበኣር ናጽነትና ከምቲ ጉጅለ ህግደፍ ክብሎ ዝደሊ፡ ንሱ “ተደለየ ዝህቦ ተዘይደለየ ድማ ዝኽልክሎ” ዘይኮነስ፡ ናይ መላእ ህዝቢ ኤርትራ ዋጋ መስዋእቲ ምዃኑ ንምንጋሩ እዩ። ነቲ ጉጅለ ዝረኸብካ መሲሉካ መዓልቲ ናጽነት ዘይምዝካር ግና ከቶ ግዳይ ህግደፍ ምዃን ምዃኑ ነስተብህል።
ስለያ መተካእታ ዘይብሉ ትካላዊ መሳርሒ ናይ ዝኾነት ሃገር ወይ ፖለቲካዊ ማሕበር እዩ። ካብ ዝዓበያን ዝሰልጠናን ሃገራት ጀሚርካ ክሳብ ዝነኣሻ ሃገራት ይኹና ፓርትታት ንስለያ ከም ቀንዲ ቅዲ እስትራተጂ ዓወተን እየን ዝቆጽረኦ። ብርግጽ ከኣ ብዘይ ብሉጽ ስለያዊ ስርሓት ዝዕወት ፖለቲካ ወይ’ውን ውግእ የለን።
ኣብ ድሮ 25 ዓመት ጽንብል ናጽነትና፡ ምልስ ኢልና ጥዕና ህይወት ተቃውሞን ሃገርናን ምፍታሽ ኣድላዪ እዩ በሃላይ እየ። ኣብ ሓደ ርትዓዊ ገምጋም ንምብጻሕ እምበኣር ገለ መሰረታውን ሕቶታት ምልዓል ኣድድላዪ ይኸውን።
1. ስለምንታይ እዩ ወግሐ ጸብሐ ኣብ ደንበ ተቃውሞ ምፍንጫላት ዝርኤ?
2. ስለምንታይ እዮም ብዙሓት ኣብ ላዕለዋይ ጽፍሒ መሪሕነት ህግደፍ ዝነበሩ ንስርዓት ህግደፍ ምስ ገደፉ ኣብ ክንዲ መሪሕ ዝኾኑ ከም ሰገን ርእሶም ኣብ ሕጻ ዝደፍኑ?
ህግደፍ መን’ዩ ስንቂ ኣስኒቅዎ ብዘየገድሽ እግሪ ካብ ዝተክል ኣትሒዙ ብስለያ ዝዓኮኸ ፖለቲካዊ ውድብ እዩ። ናይ ስለያ መርበቡ ኣብ ውሽጢ ትካላቱ ጥራሕዘይኮነስ ኣብ ኤርትራዊ ዝርከበሎም ሃገራት ከይተረፈ ዘርኡ እናጸፈየ እዩ መጺኡ። እሞ ተቃውሞ ኤርትራ ደኣ ካብ ምንጽልላው ህግደፍ ብዩን ድዩ?
ምፍንጫላት ኣብ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ሓድሽ’ኳ እንተዘይኮነ፡ ድሕሪ 2000 ዓ.ም. ዝተራእየ ምፍንጫላት ግና ብዘይምግናን መዐቀኒ ዘይብሉ ፖለቲካዊ ትርጉሙ ዝስሓተ እዩ። ፖለቲካውያን ውድባት በሃልቲ ብዓቐን ካብ ሰላሳታት ዝበዝሓ ኮይነን ብዓይነት ግን ካብ አርባዕተ ኣይበዝሓን እየን። ፖለቲካዊ ኣምረን ኣብ ጕጅላዊ ጥቅሚ ተኸሊሉ፡ ምድሓን ህዝብን ሃገርን ብጭራሽ ተረሲዑ።
ሐቢርካ ዘይምስራሕን ምፍንጫልን ኣብ ፖለቲካውያን ውድባት ጥራሕ ኣይተወሰነን። እቲ ወራስ ስልጣንን ወናኒ ሓድሽ ሓሳብን ኢልካ ተስፋ እተንብረሉ መንእሰይ ሎሚ ዝኸፍኤ ሰሊም ናይ ምፍንጫል ጥሒሉ ይርከብ። ብኻልእ ሽነኽ ከኣ ኣብ መንጎ ሚድያ ኢና በሃልቲ መዓት ምትፍናንን ናይ ብርዒ ኵናትን ይርኤ። እቲ ዘሕዝን ግና ኣብ መንጎ መስል ሰብ ተጣበቅቲ ኢና በሃልቲ ማሕበራት ኣብ ሕድሕድ ምክሳስን ምውንጃልን ክትርኢ እዩ። ምስ በዝሐን መትሓዚ ምስተሳእኖን ግና እዝስ መንቀሊኡ ካበ’ዩ ኢልካ ክትሓትት እዋናዊ እዩ።
ድሕሪ ናይ 2001 ተራእዮ፡ ምእሳር ላዕለዎት ሰበ-ስልጣንን ምዕጻው ነጻ ጋዜጣን፡ ብዙሓት ነባራት ተጋደልቲ ኣብ ላዕለዋይ ጽፍሒ ኮይኖም ከገልግሉ ዝጸንሑ ናብ ደንበ ተቃውሞ ምውሓዞም ዝዝከር እዩ። ደንበ ተቃውሞን ህዝቢ ኤርትራን ብሓፈሽኡ፡ ነዚ ተራእዮ’ዚ ምርኩስ ብምግባር ኣብ ላዕለዎት ሓለፍቲ ነበር ዓቢ ትጽቢት ኣሕደረ። እቲ ትጽቢት ከኣ “መንገዲ ምስ ወዲ ዓዲ ከምዝበሃል” ንህግደፍ ስለዝፈልጥዎ፡ ኣብ ምስዓሩ ዓቢ ተራ ክጻወቱ እዮም ዝብል ከቢድ እምንቶ እዩ። ዘይሻራዊ ገምጋም ምስእንገብር ግና፡ መብዛሕትኦም ነባራት ተጋደልትን ላዕለዎት ሰበ-ስልጣን ህግደፍን ብኣንጻሩ ካብ ሓላፍነት ክስሕቡን ተግባረ-ኣልቦን ኮይኖም ተሪፎም። እዝስ ናይ ኣጋጣሚ ድዩስ ወይሲ “እዛ ብርኩታ እምኒ ኣላታ” ከይከውን እቲ ነገሩ። ተዛማዲ ሕቶ ኣልዒልካ መልሲ ምንዳይ ባህሪያዊ እዩ።
ውድብ ህዝባዊ ግንባር (ህ.ግ) ሕጂ ከኣ ህግደፍ ብምልመላ ስለያ ስርሓቱ ዝምካሕ እዪ። ኢድ ህ.ግ/ህግደፍ ነዊሕ እዩ ዝብል ዑብታ ጦቋ ኣሎዎ ድዩ? ኣብ ዘለኹም ኣሊኹም ንጕዳይኩም ኢድና ከነእትወሉ ኢናዶ የስምዕ። ምልመላ ስለያ ብብዙሕ መልክዕ እዩ ዝመጽእ። እቲ ዝዓብለለን ኣስዳዕን ግና ብመልክዕ ገንዘብ እዩ ዝመጽእ። ገንዘብ ከሎ መንገዲ ስማይ ኣሎ ከምዝበሃል፡ ናይ ብሓቂ ከኣ ገንዘብ ሓያል እዩ። ዑሱባት ንህዝብን ሃገርን ከዲዖም ንጥቅሞም ይእልሹ። ኣብ መላእ ዓለም ገንዘብ ዘይተሓወሶ ስለያ ተዓዊቱ ኣይፈልጥን እዩ።
ወግሔ ጸብሔ እንድሕር ምብትታን ኣብ መንጎ ተቃወምቲ ውድባትን ኣካላትን (ደለይቲ ፍትሒ) ክርኤ ኮይኑ ኢድ ጸላኢ ጥራሕ እዩ ክሕመ ዝኽእል። ቆርበት በጊዕ ዝተኸድኑ ተዃሉ ምፍታሽ ኣድላዪ እዩ። ኣነ ደጋፊ ህግደፍ እየ ኢሉ ኣብ ደንበ ተቃውሞ ዝመጽእ ኣይክህሉን እዩ። ዑሱብ ፡ ካብ ጳጳስ ንላዕሊ ካቶሊክ ምዃን ከምዝበሃል፡ ዝልዓለ ተቋዋማይ ክኸውን እዩ ክፍትን።
ኣብዚ ግዜ’ዚ ሃገር እናዓነወት እንከላ፡ ህዝቢ ኤርትራ ከኣ እናሃለቀ እንከሎ ወሰንካ ሒዝካ ኣዒንትኻ ዓሚትካ ከምዘይናትካ ኣእዳውካ ኣጣሚርካ ክትፍረጅ ምስእንታይ ይቍጸር። ወይ ምሳና ወይ ምስ ጸላኢና ከምዝበሃል፡ ንህዝቢ ኤርትራ ንምድሓን ኩሉ ደላይ ፍትሒ ጕልበቱ ከይሓብኤ ክውፈ ይግባእ። ካብዚ ዕድመ’ዚ እግሩ ክስሕብ ዝርኤ ግና ብመደብ ይኹን ብዘይ መደብ ንመስመር ጸላኢ ይድግፍ ምህላዉ ብሩህ እዩ።
ህዝቢ ኤርትራ ንመጀመሪያ ግዜ ኣብ ታሪኹ ንርብዒ ክፍለ ዘመን ዝኣክል ኣብ ባርነት ኣሕሊፍዎ። ብሓድነት እምቢ ንባርነት ኢሉ እንተዘይተንሲኡ፡ ገና ኣብ ባርነት ክነብር እዩ። ኩሉ ደላይ ፍትሒ ኤርትራዊ ንጽላሎት ህግደፍ ከለሊ ክበቅዕ ኣለዎ። ብሕልፊ ኣብ ተጀሚሩ ዘሎ ናይ ናይሮቢ ምግባእ ጽላሎት ህግደፍ ከይሰልኩ ናይ ኩሉ ደላይ ፍትሒ ምስትብሃል ከድሊ እዩ።
ዝኽሪ መበል 25 መዓልቲ ናጽነት ንጓይላን ዳንኬራን ዘይኮነስ ንድሌትን ሕልምን በጃ ዝሓለፉ ማሕላና እንሓድሰላ መዓልቲ ክትከውን ይግባእ። ጓይላን ዳንኬራን ንህግደፍ ገዲፎም ደለይቲ ፍትሒ ብሓድነት ንጽላሎቱ ኣምኪኖም ከመይ ካብ ስሩ ሞቅሚቍኳ ትቀብሮ ኣብ ዝብል ውጥን ክዛተዩ ኣለዎም።
ዮሃና ንህዝብኢ ኤርትራ
ኣማን ተኽላይ
