The city of Frankfurt and all the major German political parties this year gave an unprecedented attention to the Eritrean opposition by attending and addressing the Eritrea Festival held in the European financial capital of Frankfurt between 31 July and 2 August 2015.

The major event of the Eritrea Festival, annually organized by the Eritrean Democratic Association (EDA) in close cooperation with the branches in Europe of the Eritrean People’s Democratic Party (EPDP), took place in the afternoon and evening hours of Saturday, 1 August 2015 under the moderation of Ms Adiam Teferi and Mr. Ghirmai Zemichael speaking in Tigrinia and Arabic.

The Festival Panel that lasted for nine hours and attended by a large number of people including a significant number of youth, was launched by a welcoming address of Mr. Tesfamariam Kibreab, the EDA chairman, who spoke in German and Tigrinia to explain the objectives and significance of the annual politico-cultural even attended by hundreds of –Eritreans of different political orientation coming from many countries.

The history-making occurrence was the presence at the festival for the first time by the Major of Frankfurt, Mr. Peter Feldmann, a member of the German Social Democratic Party (SPD). In his speech, the mayor recounted the welcoming spirit of Frankfurt and its multicultural people, majority of whom consisted of migrants of 180 ethnic origins. He noted that the city is also home to many Eritreans and urged them to accept Frankfurt as the permanent home of their children and grand children and take part in its every-day life, including its politics.

Delegates of the ruling Christian Democratic Union (CDU); the Free Democratic Party (FDP) and the German Green Party also addressed the festival expressing support to the Eritrean struggle for democratic change. In particular, Dr. Klaus Dieter Grothe of the Green Party, expressed strong support to the cause of justice-seeking Eritreans and apologized for a mistaken support the Greens gave to the regime in Asmara for quite a long time. He said no country can develop without democracy and human rights, all of which are absent in today’s Eritrea. He urged Eritreans in diaspora to unify and prepare for a smooth transition from dictatorship to democracy.

Also invited to the podium for their moving reflections on the past and present situations in Eritrea were two former journalists, Mr. Bo Bouvelstam and Ms Christina Bjork from Sweden who spoke on their involvement with Eritrean liberation fights since 1969. In introducing the two old friends of the Eritrean struggle, Mr. Gherezgeher Tewelde of Canada said the two friends were among other Swedish nationals who established the Eritrea Gruppen in the early 1970s and made significant medical and other social contributions to the Eritrean people. These historic friends of our people hoped that the current struggle for democracy will triumph as soon as possible.

EPDP Chairman Menghesteab Asmerom presented his keynote speech in Tigrinia and Mr. Hamid Drar helped to convey the message to the audience in Arabic. Mr. Menghesteab Asmerom warmly welcomed all invited guests and festival participants and explained the situation of Eritreans in 2015, the status of the struggling forces and the core objectives that require immediate attention for democratic change in Eritrea. He also read 12 political resolutions of the second party congress that was held in parts in Ethiopia and Germany.

Presentation of statements by German political parties the two historic friends and the EPDP chairman was followed solidarity messages from 12 Eritrean political and civil society organizations. These included chairpersons and leadership representatives of two wings of the Eritrean National Salvation Front (ENSF and ENSF-Hidri); the Eritrean People’s Unity Front (Sagem); the Eritrean Nahda Party (ENP); the Eritrean Democratic Party (EDP); the Eritrean Forum for National Dialogue (EFND - Medrek); the Eritrean Unity for National Salvation (EUNS); Eritrean Initiative for Eritrean Women in Germany, Network of Eritrean Women, and Eritrean Youth Solidarity for Change (EYSC). Also speaking on the significance of the Geneva demonstration of 26 June was Dr. Daniel Rezene of Geneva who emphasized the need of new initiatives to seize the momentum created by the mass manifestation in support of the decisions by the UN Human Rights Council.

After a short break, a lively festival panel discussion was started under the able moderation of Mr. Haile Woldu of UK and Ms Feven Ghideon of Germany. All the 12 speakers were invited as team to the front stage. They were Mr. Menghesteab Asmerom of EPDP; Dr. Habte Tesfamariam (ENSF); Mr. Bahta Hailemariam (Sagem), Mr. Fessehazion Ghebre (ENSF-Hidri);

Mr. Abdulaziz Anwar (Nahda); Mr. Menghesteab Kidane (EDP); Ms Amal Ali Mohammed Saleh of Medrek; Dr. Almaz Zerai of women’s network; Ms Alganesh Ghebre of women’s initiative; Dr. Harnet Bokrezion of EYSC and Mr. Dirar Abraha of EUNS.

The panelists exchanged with the audience their understanding of unity of action in the opposition camp, the various shortcomings of all forces opposed to the dictatorship in Eritrea and the expectations of the general public from the younger generation which is suffering of the consequences of state failure in Eritrea.

The audience was engaged not only in asking questions but also in providing answers to the burning national issues of the current stage as well as the challenges ahead in post-dictatorship Eritrea.

The political discussions were followed by an all-night folkloric music and dancing staged by young singers and musicians from different parts of Europe.

Details on the speeches as well as the solidarity messages will be posted soon in www.harnnet.org.

ርእሰ-ዓንቀጽ ሰደህኤ

ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ከም መቐጸልታ ናይቲ ዘይስልኪ ጸዓቱ ኣብ መስርሕ ለውጢ፡ ኣብዚ ቀረባ መዓልታት ኣገደስን ኣብ መስርሕ ኤርትራዊ ናይ ለውጢ መስርሕ ናቱ ጽልዋን ተጽዕኖን ዝህልዎ ኣገዳሲ ዕማም ፈጺሙ ኣሎ። ቀዳማይ ክፋል 2ይ ጉባአኡ ኣብ ኢትዮጵያ ከተማ ጎንደር ኣካይዱ። ናይዚ ናይ ጎንደር መጋባእያ ኣካል ዝኾነ ካለኣይ ክፋል ጉባአኡ ድማ ኣብ ሃገር ጀርመን፡ ኣብ ከተማ ቪስባደን ኣካይዱ። እዞም ክልተ ተመላላእቲ ክፋላት ጉባአ ብቦታን ግዜ’ኳ እንተተፈላለዩ ትሕዝተኦምን ቆላሕታኦምን ግና ሓደን ሓደን ምንባሮም ብናይ መወዳእታ ዕዉት ውጽኢቶም ኣመስኪሮም እዮም።

2ይ ጉባአ ሰልፍና ዝተኻየደሉ ግዜ ሓፈሻዊ ሃለዋት ሃገርናን ከባቢናን ክሳብ ክንደይ ኣሻቓልን ረዚን ሓላፍነት ዘሰክምን ምንባሩን ምህላዉን ንተሳተፍቲ ጉባአ ሰልፍና ጥራይ ዘይኮነስ፡ ንኹሉ ደላይ ለውጢ ኤርትራዊ ብሩህ ብምዃኑ ንምግላጹ፡ ከምቲ ኩሉ ግዜ ዝግበር ናይ ናይቲ ሕሰም ምኽንያታትን ሳዕቤናቱን ዝርዝር ከነቕርብ ንግደድ ኣይመስለናን። ምኽንያቱ ከኣ ኣብ ገገዛና ዘሎ ሃለዋት ባዕሉ ዝዛረብ ስለዝዀነ ኢዩ። ጓሲኻዮ ንዘይምሕላፍ ግና፡ እዚ ጉባአ፡ ጽልኢ ህዝብና ኣብ ልዕሊ ጉጅለ ህግደፍ ኣዝዩ ኣብ ዝመረረሉ፡ ጉጅለ ህግደፍ ኣብ ልዕሊ ህዝብና ዝፍጽሞ በደላት ሰማይ ኣብ ዝዓረገሉ፡ ህዝብና ንክፋእ ጉጅለ ህግደፍ ብዓሚቕ ተረዲኡ ለውጢ ንምምጻእ ዝያዳ ፋሕተርተር ኣብ ዝብለሉ፡ ብኣንጻሩ ብመንጽር እዚ ኩሉ ናይቲ ገዛኢ ጉጅለ ወጽዓታትን ናይ ህዝብና ናይ ራህዋ ጻዋዒትን፡ ደንበ ተቓውሞ ኤርትራ ግቡእ መስርዕ ምሓዝ ኣብ ዝሰኣነሉ እዋን ምዃኑ ጠቒስካ ምሕላፍስ ናይ ግድን ኣብ ዝኾነሉ ህጹጽን ዝያዳ ሓላፍነት ዘሰክምን እዋን እዩ 2ይ ጉባአና ተኻይዱ።

ጉባአና፡ ነዚ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ዘየቕስን ኩነታት ኣብ ግምት ኣእትዩ፡ ካብኡ ትጽቢት ዝግበረሉ ዕማም ረዚን ምዃኑ ተገንዚቡ፡ ብሓፈሻ ኣብ ብዙሕ ተባራዕቲ እዋናዊ ጉዳያት፡ ብፍላይ ከዓ ኣብ ውሽጣዊ ሓያልነት ሰልፊ፡ ኣብ መሰረታውነት ተሳትፎ መንእሰያትን ደቂ ኣንስትዮን ኣብ’ዚ ናይ ለውጢ ቃልሲ፡ኣብ እዋናውነትን ኣገዳስነትን ምቅርራብ ሓይልታት ደንበ ተቓውሞ ኤርትራ፡ ኣብ ምዕቃብ ልኡላውነት ኤርትራን ህዝባን፡ ኣብ ኣገዳስነት ፍትሓውን ቀጻልን ዝምድና ምስ ጐረባብቲ ሃገራትን ኣትኪሉ ተመያይጡ፡ ኣገደስቲ ውሳነታት’ውን ወሲኑን ኣሎ። ካብዚ ሓሉፉ ጉባአ ውሳነታት ኣብ ወረቐት ምስፋር ጥራይ ዓወት ከም ዘይከውን ብምግንዛብ፡ ኣብ ርእሲ ኣገደስቲ ሰነዳት ምጽዳቕ፡ ኣብ ውጽኢት ንምብጻሕ ዘኽእሉ ንኡሳን ናይ ኣፈጻጽማን ናይ ሰፊሕ ተሳትፎን ሓበርቲ ስልትታት ሓንጺጹ ኣሎ። ንሎሚ ብመንጽር ትማልን ጽባሕን ምርኣዩ ኣገዳሲ ምዃኑ ብምስትውዓል ከዓ ጉባአ ናይ ዝሓለፉ ዓመታት ጉዕዞ ሰልፊ ዳህሲሱ፡ ክእረሙ ዝግበኦምን ኣብ መጻኢ መሊሶም ክሕይሉ ዝግበኦምን ዛዕባታት ብግቡእ ኣለልዩ። ካብዚ ሓሊፉ ኣብ ተመኩሮ ደንበ ተቓውሞና ዝበረኸ ተሳትፎ ደቂ ኣንስትዮ ዘንጸባረቐ ማእከላይ ባይቶ መሪጹ ኣሎ።

ጉባአና ኣብ ዘካየዶ ሓላፍነታዊ ዳህሳስ፡ ህዝቢ ኤርትራ፡ ዲክታቶር ኣወጊድካ ራህዋ ዝዓሰላ፡ ኩሉ ኣፉ መሊኡ “ንሳ ናተይ ኣነ ድማ ናታ” ዝብላ ኤርትራ ንምህናጽ ናይ ውሱናት፡ ውድባት፡ ሰልፍታትን ማሕበራትን ጥራይ ሓላፍነት ዘይኮነስ ብቐንዱ ናይቲ ቀንዲ ናይ ለውጢ ሓይልን ተጠቃምን ህዝቢ ኤርትራ ዕማም ምዃኑ ብምስትብሃል፡ ኤርትራውያን ኩሎም ብሓባር ክሰርሑ ጸዊዑ። ፖለቲካዊ ናይ ተቓውሞ፡ ሓይልታት ኣብ ሕድሕዶም ዘሎ ናይ ርኢቶ ደረጃ ምቅርራብን ምርሕሓቕን ከም ዘለዎ ኮይኑ ብሓባር ምስራሕ ዘይስገር ምዃኑ ጉባአና ኣቕሊብሉ’ሎ።፡ ኣብዚ ጉባአ ከም ዝተንጸባረቐ ብሓባር ምስራሕ ማለት፡ ናይ ሓሳብ ፍልልይ ምውጋድ ወይ ተጨፍሊቕካ ሓደ ውድብ ምዃን ማለት ዘይኮነስ፡ ንፍልልያት ናይ ርእይቶ ከም መባልሕን ናይ ርኢቶ ምርጫታት መቕረቢ መድረኽን ወሲድካ፡ ኣብዚ ውድድር ንፍልልያት ኣብቲ ትሰማማዓሉ ምስራሕ ብዘይዓግት መልክዑ ምምሕዳር ማለት ምዃኑ ብንጹር ርእይዎ ኣሎ። ካብዚ ሓሊፉ ኣብዚ መዳይ ካብ ሰልፍና ካብኡ ትጽቢት ዝግበረሉ ተግባር ክዕመም ቅሩብ ምዃኑ ጉባአ ኣነጺሩ።

ሓደ ካብቲ ክሳብ ሕጂ ክንስዕሮ ዘይከኣልና፡ ናይ ድኽመትና መርኣያ ኮይኑ ዘሎ፡ ኣባሉ ንዘይኮንካዮ ውድብ ከተዕንቅፎ ምህቃንን፡ ናቱ ድኽመት ከም ናትካ መሕየሊ ኣምሲልካ ምውሳድን እዩ። ኣብ’ቲ ሓቂ ምስ እንመጽእ ግና፡ ኩልና “ኣብ መስርሕ ምርግጋጽ ለውጢ ኣለና” ካብ በልና፡ ናይቲ መመሓዝውትኻ ፖለቲካዊ ትካል፡ ጸገምን ድኽመትን ናትካ’ውን ዕዳ፡ ብእንጻሩ ዓወቱ ዓወትካ ምዃኑ ጌና ኣይተሰወጠናን። ብመንጽር እዚ ናይ ጉባአና ብዓወት ምዝዛም፡ ናይ ኩሎም ሓቀኛ ደለይቲ ለውጢ እንተላይ ኣባል ሰደህኤ ዘይኮኑ ኤርትራዊ ኣካላት ኣገዳሲ ብስራት እዩ ኢልና ንኣምን።

ኩልና ከም ዘይንስሕቶ ጉባአ ኣብ መስርሕ ቃልሲ ሓደ ፖለቲካዊ ውድብ ኮነ ሰልፊ ኣገዳሲ ፍጻመ እዩ። ምስጢር ኣገዳስነቱ ድማ መሰረታዊ ፖሊሲታት ዝቕረጸሉን ዝለዓሉ ተግበርቲ ትካላትን ኣካላትን ዝስየምሉን ዝለዓለ ሕጋዊ መድረኽ ስለ ዝኾነ እዩ። ብመንጽር እቲ ጉባአ ዘካይድ ፖለቲካዊ ትካል ኣማዕድዩ ዝርእዮ ናይ ነዊሕ መጻኢ ሽቶ ግና፡ ምስላጥ ጉባአ ሓደ ስጉምቲ ንቕድሚት እምበር ናይ መወዳእታ ዓወት ከም ዘይኮነ ሰልፍና ብግቡእ’ዩ ዝርዳእ። እቲ ዝያዳ ዝኸበደ ውሳነታት ምሕንጻጽ ዘይኮነስ፡ ነቲ ኣብ ጉባአ ዝተሓንጸጸ ናይ ምትግባር ዕማምን ሓላፍነትን ምዃኑ ከኣ ይግንዘብ። ብመንጽር እዚ እቶም ኣብ ነዊሕ ቃልስና ንሰልፍና ዘሰስኑን ጉባአ በዚ ዝተጠቐሰ ኣገባብ ንክዕወት ኩሉ ዋጋ ዝኸፈሉን ኣባላት ሰልፍና ብፍላይ፡ ብሓፈሻ ድማ ኩሎም ኣብ ኤርትራ ፍትሓዊ ለውጢ ዝብህጉ ኤርትራውያንን ዘይኤርትራውያንን በሃግቲ ሰላም፡ ደሞክራስን ልምዓትን ኣብ መጻኢት ኤርትራ፡ ውሳነታት ጉባአና ኣብ ምትግባር ክተግሁ ምዃኖም ብሩሁ ትጽቢት ሰልፍና እዩ። ናብዚ ጉባአና ካብ ዝተፈላለዩ ወገናት ዝተላእኩልና ናይ ምሕዝነት መልእኽትታት’ውን ነዚ እዮም ዘመልክቱ።

ብህዝባዊ ተሳትፎ ዝዕወት ፍትሓዊ ቃልስና፡ ብሓድነትና ይዓኩዅ!

3 ጉንበት 2015

ርእሰ-ዓንቀጽ ሰደህኤ

ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ከም መቐጸልታ ናይቲ ዘይስልኪ ጸዓቱ ኣብ መስርሕ ለውጢ፡ ኣብዚ ቀረባ መዓልታት ኣገደስን ኣብ መስርሕ ኤርትራዊ ናይ ለውጢ መስርሕ ናቱ ጽልዋን ተጽዕኖን ዝህልዎ ኣገዳሲ ዕማም ፈጺሙ ኣሎ። ቀዳማይ ክፋል 2ይ ጉባአኡ ኣብ ኢትዮጵያ ከተማ ጎንደር ኣካይዱ። ናይዚ ናይ ጎንደር መጋባእያ ኣካል ዝኾነ ካለኣይ ክፋል ጉባአኡ ድማ ኣብ ሃገር ጀርመን፡ ኣብ ከተማ ቪስባደን ኣካይዱ። እዞም ክልተ ተመላላእቲ ክፋላት ጉባአ ብቦታን ግዜ’ኳ እንተተፈላለዩ ትሕዝተኦምን ቆላሕታኦምን ግና ሓደን ሓደን ምንባሮም ብናይ መወዳእታ ዕዉት ውጽኢቶም ኣመስኪሮም እዮም።

2ይ ጉባአ ሰልፍና ዝተኻየደሉ ግዜ ሓፈሻዊ ሃለዋት ሃገርናን ከባቢናን ክሳብ ክንደይ ኣሻቓልን ረዚን ሓላፍነት ዘሰክምን ምንባሩን ምህላዉን ንተሳተፍቲ ጉባአ ሰልፍና ጥራይ ዘይኮነስ፡ ንኹሉ ደላይ ለውጢ ኤርትራዊ ብሩህ ብምዃኑ ንምግላጹ፡ ከምቲ ኩሉ ግዜ ዝግበር ናይ ናይቲ ሕሰም ምኽንያታትን ሳዕቤናቱን ዝርዝር ከነቕርብ ንግደድ ኣይመስለናን። ምኽንያቱ ከኣ ኣብ ገገዛና ዘሎ ሃለዋት ባዕሉ ዝዛረብ ስለዝዀነ ኢዩ። ጓሲኻዮ ንዘይምሕላፍ ግና፡ እዚ ጉባአ፡ ጽልኢ ህዝብና ኣብ ልዕሊ ጉጅለ ህግደፍ ኣዝዩ ኣብ ዝመረረሉ፡ ጉጅለ ህግደፍ ኣብ ልዕሊ ህዝብና ዝፍጽሞ በደላት ሰማይ ኣብ ዝዓረገሉ፡ ህዝብና ንክፋእ ጉጅለ ህግደፍ ብዓሚቕ ተረዲኡ ለውጢ ንምምጻእ ዝያዳ ፋሕተርተር ኣብ ዝብለሉ፡ ብኣንጻሩ ብመንጽር እዚ ኩሉ ናይቲ ገዛኢ ጉጅለ ወጽዓታትን ናይ ህዝብና ናይ ራህዋ ጻዋዒትን፡ ደንበ ተቓውሞ ኤርትራ ግቡእ መስርዕ ምሓዝ ኣብ ዝሰኣነሉ እዋን ምዃኑ ጠቒስካ ምሕላፍስ ናይ ግድን ኣብ ዝኾነሉ ህጹጽን ዝያዳ ሓላፍነት ዘሰክምን እዋን እዩ 2ይ ጉባአና ተኻይዱ።

ጉባአና፡ ነዚ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ዘየቕስን ኩነታት ኣብ ግምት ኣእትዩ፡ ካብኡ ትጽቢት ዝግበረሉ ዕማም ረዚን ምዃኑ ተገንዚቡ፡ ብሓፈሻ ኣብ ብዙሕ ተባራዕቲ እዋናዊ ጉዳያት፡ ብፍላይ ከዓ ኣብ ውሽጣዊ ሓያልነት ሰልፊ፡ ኣብ መሰረታውነት ተሳትፎ መንእሰያትን ደቂ ኣንስትዮን ኣብ’ዚ ናይ ለውጢ ቃልሲ፡ኣብ እዋናውነትን ኣገዳስነትን ምቅርራብ ሓይልታት ደንበ ተቓውሞ ኤርትራ፡ ኣብ ምዕቃብ ልኡላውነት ኤርትራን ህዝባን፡ ኣብ ኣገዳስነት ፍትሓውን ቀጻልን ዝምድና ምስ ጐረባብቲ ሃገራትን ኣትኪሉ ተመያይጡ፡ ኣገደስቲ ውሳነታት’ውን ወሲኑን ኣሎ። ካብዚ ሓሉፉ ጉባአ ውሳነታት ኣብ ወረቐት ምስፋር ጥራይ ዓወት ከም ዘይከውን ብምግንዛብ፡ ኣብ ርእሲ ኣገደስቲ ሰነዳት ምጽዳቕ፡ ኣብ ውጽኢት ንምብጻሕ ዘኽእሉ ንኡሳን ናይ ኣፈጻጽማን ናይ ሰፊሕ ተሳትፎን ሓበርቲ ስልትታት ሓንጺጹ ኣሎ። ንሎሚ ብመንጽር ትማልን ጽባሕን ምርኣዩ ኣገዳሲ ምዃኑ ብምስትውዓል ከዓ ጉባአ ናይ ዝሓለፉ ዓመታት ጉዕዞ ሰልፊ ዳህሲሱ፡ ክእረሙ ዝግበኦምን ኣብ መጻኢ መሊሶም ክሕይሉ ዝግበኦምን ዛዕባታት ብግቡእ ኣለልዩ። ካብዚ ሓሊፉ ኣብ ተመኩሮ ደንበ ተቓውሞና ዝበረኸ ተሳትፎ ደቂ ኣንስትዮ ዘንጸባረቐ ማእከላይ ባይቶ መሪጹ ኣሎ።

ጉባአና ኣብ ዘካየዶ ሓላፍነታዊ ዳህሳስ፡ ህዝቢ ኤርትራ፡ ዲክታቶር ኣወጊድካ ራህዋ ዝዓሰላ፡ ኩሉ ኣፉ መሊኡ “ንሳ ናተይ ኣነ ድማ ናታ” ዝብላ ኤርትራ ንምህናጽ ናይ ውሱናት፡ ውድባት፡ ሰልፍታትን ማሕበራትን ጥራይ ሓላፍነት ዘይኮነስ ብቐንዱ ናይቲ ቀንዲ ናይ ለውጢ ሓይልን ተጠቃምን ህዝቢ ኤርትራ ዕማም ምዃኑ ብምስትብሃል፡ ኤርትራውያን ኩሎም ብሓባር ክሰርሑ ጸዊዑ። ፖለቲካዊ ናይ ተቓውሞ፡ ሓይልታት ኣብ ሕድሕዶም ዘሎ ናይ ርኢቶ ደረጃ ምቅርራብን ምርሕሓቕን ከም ዘለዎ ኮይኑ ብሓባር ምስራሕ ዘይስገር ምዃኑ ጉባአና ኣቕሊብሉ’ሎ።፡ ኣብዚ ጉባአ ከም ዝተንጸባረቐ ብሓባር ምስራሕ ማለት፡ ናይ ሓሳብ ፍልልይ ምውጋድ ወይ ተጨፍሊቕካ ሓደ ውድብ ምዃን ማለት ዘይኮነስ፡ ንፍልልያት ናይ ርእይቶ ከም መባልሕን ናይ ርኢቶ ምርጫታት መቕረቢ መድረኽን ወሲድካ፡ ኣብዚ ውድድር ንፍልልያት ኣብቲ ትሰማማዓሉ ምስራሕ ብዘይዓግት መልክዑ ምምሕዳር ማለት ምዃኑ ብንጹር ርእይዎ ኣሎ። ካብዚ ሓሊፉ ኣብዚ መዳይ ካብ ሰልፍና ካብኡ ትጽቢት ዝግበረሉ ተግባር ክዕመም ቅሩብ ምዃኑ ጉባአ ኣነጺሩ።

ሓደ ካብቲ ክሳብ ሕጂ ክንስዕሮ ዘይከኣልና፡ ናይ ድኽመትና መርኣያ ኮይኑ ዘሎ፡ ኣባሉ ንዘይኮንካዮ ውድብ ከተዕንቅፎ ምህቃንን፡ ናቱ ድኽመት ከም ናትካ መሕየሊ ኣምሲልካ ምውሳድን እዩ። ኣብ’ቲ ሓቂ ምስ እንመጽእ ግና፡ ኩልና “ኣብ መስርሕ ምርግጋጽ ለውጢ ኣለና” ካብ በልና፡ ናይቲ መመሓዝውትኻ ፖለቲካዊ ትካል፡ ጸገምን ድኽመትን ናትካ’ውን ዕዳ፡ ብእንጻሩ ዓወቱ ዓወትካ ምዃኑ ጌና ኣይተሰወጠናን። ብመንጽር እዚ ናይ ጉባአና ብዓወት ምዝዛም፡ ናይ ኩሎም ሓቀኛ ደለይቲ ለውጢ እንተላይ ኣባል ሰደህኤ ዘይኮኑ ኤርትራዊ ኣካላት ኣገዳሲ ብስራት እዩ ኢልና ንኣምን።

ኩልና ከም ዘይንስሕቶ ጉባአ ኣብ መስርሕ ቃልሲ ሓደ ፖለቲካዊ ውድብ ኮነ ሰልፊ ኣገዳሲ ፍጻመ እዩ። ምስጢር ኣገዳስነቱ ድማ መሰረታዊ ፖሊሲታት ዝቕረጸሉን ዝለዓሉ ተግበርቲ ትካላትን ኣካላትን ዝስየምሉን ዝለዓለ ሕጋዊ መድረኽ ስለ ዝኾነ እዩ። ብመንጽር እቲ ጉባአ ዘካይድ ፖለቲካዊ ትካል ኣማዕድዩ ዝርእዮ ናይ ነዊሕ መጻኢ ሽቶ ግና፡ ምስላጥ ጉባአ ሓደ ስጉምቲ ንቕድሚት እምበር ናይ መወዳእታ ዓወት ከም ዘይኮነ ሰልፍና ብግቡእ’ዩ ዝርዳእ። እቲ ዝያዳ ዝኸበደ ውሳነታት ምሕንጻጽ ዘይኮነስ፡ ነቲ ኣብ ጉባአ ዝተሓንጸጸ ናይ ምትግባር ዕማምን ሓላፍነትን ምዃኑ ከኣ ይግንዘብ። ብመንጽር እዚ እቶም ኣብ ነዊሕ ቃልስና ንሰልፍና ዘሰስኑን ጉባአ በዚ ዝተጠቐሰ ኣገባብ ንክዕወት ኩሉ ዋጋ ዝኸፈሉን ኣባላት ሰልፍና ብፍላይ፡ ብሓፈሻ ድማ ኩሎም ኣብ ኤርትራ ፍትሓዊ ለውጢ ዝብህጉ ኤርትራውያንን ዘይኤርትራውያንን በሃግቲ ሰላም፡ ደሞክራስን ልምዓትን ኣብ መጻኢት ኤርትራ፡ ውሳነታት ጉባአና ኣብ ምትግባር ክተግሁ ምዃኖም ብሩሁ ትጽቢት ሰልፍና እዩ። ናብዚ ጉባአና ካብ ዝተፈላለዩ ወገናት ዝተላእኩልና ናይ ምሕዝነት መልእኽትታት’ውን ነዚ እዮም ዘመልክቱ።

ብህዝባዊ ተሳትፎ ዝዕወት ፍትሓዊ ቃልስና፡ ብሓድነትና ይዓኩዅ!

3 ጉንበት 2015

ክቡር ኣቶ ፒተር ፈልድማን፡ ከንቲባ ከተማ ፍራንክፈርት፣

ክቡር ኣቶ ሚካኤል-ሱ ሎቨንሽታይን፡ ተወካሊ ክርስትያናዊ ዲሞክራስያዊ ሕብረት(CDU)፣

ክቡር ኣቶ ሚካኤል ሩቢን፡ ተወካሊ ናጻ ዲሞክራስያዊ ፓርቲ (FDP)፣

ክቡር ዶክተር ክላውስ ዲተር ግሮተ፡ ተወካሊ ሓምላይ ሰልፊ (Gruene)፣

ክብርቲ ክርስቲና ብዮርክን ክቡር ቡ ቡቨልስታምን፡ ሽወደናውያን ኣዕሩኽ ሰውራ ኤርትራን ሰዲህኤ፣

ክቡራትን ክቡራንን መራሕትን ተወከልትን ፖለቲካዊ ውድባትን ሰልፍታትን ኤርትራ፣

ክቡራትን ክቡራንን መራሕትን ተወከልትን በርገሳውያን ማሕበራት ኤርትራ፡

ክቡራት ኣባላት ማእከላይ ባይቶን ኣባላት ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራን፣

ክቡራትን ክቡራንን ዕዱማት ኣጋይሽ፣

ኣቐዲመ ዕድመና ኣኽቢርኩም ኣብ ፈስቲቫል 2015 ብምርካብኩም ብስመይን ብስም ሰዲህኤ ልባዊ ምስጋናይ አቕርበልኩም። እንቋዕ ደሓን መጻእኩም እናበልኩ ከኣ፡ ሓጐስን ምርድዳእን ዝሰፈኖ ፈስቲቫል ክዀነልና እምነ። ቀጺለ፡ ኤርትራዊ ዲሞክራስያዊ ማሕበርን ጨናፍር ሰዲህኤ ዞባ ኣውሮጳን ብምትሕብባር ከም'ዚ ዝኣመሰለ ዕቱብ ምድላዋት ክገብራ ምኽኣለን ብስም መሪሕነት ሰዲህኤ ንኣሰናዳኢት ኮሚቴ መጐሰይን ናእዳይን ከቕርበላ እፈቱ።

ክቡራትን ክቡራንን

ፈስቲቫል 2015 ኵሉ መዳያዊ ህይወት ናይ ህዝብና ካብ ሕማቕ ናብ ዝኸፍአ ደረጃ ኣብ ዘንቈልቍለሉን፣ ከምኡ'ውን፡ ዕውት ሰላማዊ ሰልፊ ደለይቲ ፍትሕ ኣብ ጀነቫን ዕዉት ካልኣይ ጕባኤ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራን (ሰዲህኤ) ኣብ ዝተኻየደሉ እዋን ዝሰላሰል ዘሎ ፈስቲቫል ስለዝዀነ፡ ብዙሓት ክንዛረበሎም ዘለና ኣገደስቲ ኣጀንዳታት ዝሓዘለ ሃብታም ፈስቲቫል ክኸውን ኢዩ።

ቀጺለ፡ ብምኽንያት ናይ ዒድ ኣልፈጥር ኣልሙባረክ፡ ንዅሎም እስላም ዓለምን ነስላም ኤርትራን ጐረባብታን ድማ ብፍላይ ርሑስ በዓል ይግበረልና። ሰላም፡ ስኒትን ራህዋን ዝሰፈኖ ዓመት ከዀነልና ዘለኒ ትምኒት ድማ ክገልጽ እፈቱ።

ሰዲህኤ፡ ኣብ ዝሓለፈ 4 ዓመታት ዓበይቲ ዓወታት ኣመዝጊቡ ኢዩ። ኣባል መስራቲ ጕባኤ ናይ'ቲ ኣብ ዓለምና ዝርከቡ ማሕበረ-ዲሞክራስያውያንን ማሕበራውያንን ሰልፍታት ዝኣባላቱ ገስጋሲ ምሕዝነት (Progressive Alliance) ብምዃን፡ ኣብ ጀርመን፡ ስዊድን፡ ሆላንድን ቲኒስን እተኻየዱ 4 ዋዕላታት ተኻፊሉ ኢዩ። ከምኡ'ውን፡ ኣብ ሶሺሊስት ኢንተርናሽናል ናይ ተዓዛቢ ቦታ ብምርካብ ኣብ ኒያሚ፡ ኒጀር ኣብ እተኻየደ ዋዕላ ተሳቲፉ። ኣብ ጕባኤ ማሕበረ-ዲሞክራስያዊ ሰልፊ ሽወደን፡ ጨንፈር ኡፕሳላ፡ ብምክፋል፡ ስርዓት ህግደፍ ንኤርትራውያንን ኤርትራውያን ዝመበቆሎም ወጻእተኛታትን ዘኽፍሎ 2% ዘይሕጋዊ ግብሪ ደው ክብልን መንግስቲ ሽወደን ንደለይቲ ፍትሒ ክድግፍን ይግብኦ ዝብሉ ውሳኔታት ክሓልፉ ሰልፍና ዓቢ ድርኺት ጌሩ ኢዩ። ኣብ መበል 37 ጕባኤ ማሕበረ-ዲሞክራስያዊ ሰልፊ ሽወደን፡ እዘን ነጥብታት እዚኣተን ቀርበን ከምዝጸድቓ ተገይሩ። ሰዲህኤን ኤርትራዊ መድረኽ ንሃገራዊ ዘተን፡ ኣብ'ቲ ን15 ሃገራት ደቡባዊ ክፋል ኣፍሪቃ ዝጥርንፍ ንሰብኣዊ መሰላት ኣህዛብ ኤርትራ፡ ስዋዚላንድ፡ ፍልስጤምን ምዕራብ ስሃራን ዝጣበቕ ናይ ምድግጋፍ/ሶሊዳሪቲ ማሕበር ዝጸውዖ ኣኼባ ተሳቲፎም ሽግራት ህዝብና ክገልጹ ዕድል ምርካቦም ውን ዓቢ ዓወት'ዩ ነይሩ። ኣሰናዳኢት ሽማግለ ካልኣይ ጕባኤ ሰዲህኤ ብኣደ መንበርነት ሓውትና ኣድያም ተፈራ ምክያዱ ድማ፡ ኣብ ተመኵሮ ፖለቲካዊ ውድባትን ሰልፍታትን ኤርትራ ናይ መጀመርያ ምዃኑ፡ ንሓውትና ኣድያም ተፈራ፡ ንሰልፍናን ንደቂ ኣንስትዮ ኤርትራን ብሓበራ ዓቢ ሓበን ኢዩ። ከንቲባ ከተማ ፍራንክፈርት ኣቶ ፒተር ፈልድማን ንመጀመርያ ግዜ ኣብ ፈስቲቫል ኤርትራ ምስታፉ'ውን ተወሳኺ ዓወት ኢዩ። እዚ፡ ተቓወምቲ ውድባት ኤርትራ፡ ሓቢሮም እንተሰሪሖም ብዙሕ ክገብሩ ከምዝኽእሉ ዝሕብር ምልክት ኢዩ።

ኣብ ርእስ'ዚ፡ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ነቲ 4 ኤርትራውያን ጳጳሳት ዘልዓልዎ፡ ሓወይ ኣበይ ኣሎ? ሓፍተይ ኣበይ ኣላ? ህዝበይ ኣበይ ኣሎ እናበለ ክሓትት ዝጸንሐ ሰልፊ ኢዩ። ብዛዕባ ሃለዋት ስደተኛታት ከይሰልከየ ብኣካላዊ ርኽክባትን ብመዘክራትን ናይ ርዱእና ኣውያት ናብ ዝምልከቶም ትካላት ሕቡራት ሃገራት፡ ሕብረት ኣውሮጳ፡ ሕብረት ኣፍሪቃ፡ መራሕቲ መንግስታትን ሰልፍታትን ዓለምን ተጣበቕቲ ማሕበራት ሰብኣዊ መሰላትን ከመሓላልፍ ጸኒሑን ኣሎን። ብዛዕባ ንስደተኛታት ኤርትራውያን ኣብ ጐረባብቲ ሃገራት፡ ኣብ ሰሜን ኣፍሪቃ፡ ኣብ እስራኤል፡ ኣብ ሃገራት ኣውሮጳ ዘጋጥሞም ጸገማት ምቅላሕን ምጥባቕን ሓደ ካብ'ቶም ቀንዲ ኣጀንዳታቱ ገይሩ ክዋስኣሉ ጸኒሑ ኢዩ። ብፍላይ'ቶም ኣብ ሱዳንን ኢትዮጵያን ዝርከቡ ስደተኛታት፡ ናይ ሞያን ኣካዳሚካውን ስልጠና ክውሃቦም፣ ብነጋዶ ደቂሰባት ኣብ ልዕሊኦም ካብ ዝፍጸም ዘሎ ገበናት ከውሊ ክረኽቡ፣ ብሕጋዊ ኣገባብ ናብ ሳልሳይ ሃገር ከሰግርሉ ዝኽእሉ ዕድላት ክኽፈተሎም ክጕስጕስ ጸኒሑን ኣሎን።

ኣብ ርእሲ'ዚ ኣባላት ሰዲህኤ ኤርትራውያን ሲቪላውያን ማሕበራትን ውልቀሰባትን ኣብ ዝጽውዕዎም ሰላማዊ ሰልፍታት ብኣካል ብምስታፍ ይኹን ገንዘባዊ ሓገዝ ብምብርካት ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ዘለዎም ሓልዮት ክገልጹ ወይ ድማ ሓወይ፡ ሓብተይ፡ ህዝበይ ኣበይ ኣለዉ ኢሎም ክሓቱ ብግብሪ ተራእዮም ኢዮም።

ካብ 650 ንላዕሊ ዝዀኑ ስደተኛታት ህጻናትን መንእሰያትን ዝምሃርሉ ቤት ትምህርቲ ወድሸሪፈይ ምቛምን ንምቕጻሉ ከቢድ ሓላፍነት ምጻርን ምትግባርን፡ እሞ ከኣ ምስ'ቲ ትሑት ገንዘባዊ ዓቕሚ ሰልፊ ኣብ ግምት ብምእታው ክርአ እንከሎ፣ ሰዲህኤ ክሳብ ክንደይ ኣጆኻ ሓወይ፡ ኣጆኺ ሓፍተይ፡ ኣጆኹምን ኣጆኽንን ደቀይ ዝብል ሓልዮትን ተገዳስነትን ኣብ ህዝቡ ምህላዉ ዘረጋግጽ ህያው ምስክርነት ኢዩ። እዚ ጥራሕ ዘይኰነ፡ ሰዲህኤ ኣብ ትምህርቲ ዘለዎ እምነትን ኣብ መጻኢ ዕድል ህጻናትን ዘለዎ ትጽቢታትን ዘንጸባርቕ መርኣያ ውን ኢዩ።

ክቡራትን ክቡራንን

ኣንጻር ስርዓት ህግደፍ ዝግበር ተቓውሞታት ካብ ዕለት ናብ ዕለት እናዓበየ ይመጽእ ምህላዉ ዝከሓድ ኣይኰነን። እዚ ተቓውሞ'ዚ ግን፡ ኣብ ክንዲ ሓቢሩ ምእንቲ እቲ ንዅሉ ዘርብሕ ዕላማታት ዝቃለስ፡ ኣነ ካባኻ እሓይሽ ኣብ ዝብል ግዜኡ ዘይሓለወ ውድድራት፣ ኣብ ሕድሕድ ምጥርጣር፣ ኣብ ግዝያውን ውልቃን ረብሓታት፡ ኣብ ህልኽ ተጸሚዱ፡ ንትጽቢት ህዝብናን ፈተውትናን ከማልእ ኣይከኣለን ዘሎ። እዋናዊ ናይ'ዚ ሰዓት'ዚ ሕቶ ንህዝብን ሃገርን ካብ ብርሰት ምድሓን ኢዩ። እዚ ድማ፡ ነቲ ዘሎ ዲክታቶርያዊ ስርዓት ኣሊኻ፡ ናብ ሰላም፡ ፍትሒ፡ ዲሞክራስን ብልጽግናን ዘስፍን ጐደና ምሓዝ ማለት ኢዩ። ከም ተቓወምቲ መጠን፡ ኣብ'ዚ መዳይ'ዚ ብዙሕ ድኽመታት ኣርኢና ኢና። እቲ ጽቡቑ ሎሚ ጠንቅታት ናይ ድኽመታትና እንታይ ምዃኖም ብግቡእ ክንግንዘብ ምኽኣልና ኢዩ። ፈውሲ ድኽመታትና ክንረክብ ዘይምኽኣልና ግን፡ ፖለቲካዊ ድሌትን ትብዓትን ዘድልየና ምዃኑ ጥራሕ ኢዩ ዘመልክት።

ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ኣብ ካልኣይ ጕባኤኡ ንህልዊ ኵነታት ሃገርናን ህዝብናን ተቓውሞናን ብዕምቈት ድሕሪ ምግምጋም ነዞም ዝስዕቡ ፖለቲካዊ ውሳኔታት ኣሕሊፉ ኣሎ።

1. ተራን ተሳትፎን መንእሰይ

ብሩህ መጻኢ ሃገርና ክንብል ከሎና: መጻኢ ዕማም ናይ'ቲ ካብ ህዝቢ ኤርትራ ልዕሊ 70% ዝኾነ መንእሰይ ወለዶ ማለት ምዃኑ ብምርግጋጽን፣ ናይ ምስግጋር ሓላፍነቱ ብምስትውዓልን ብምዃኑ፡

ኣድማዕን ዕቱብን ተሳትፎ መንእሰይ፡ እምነ-መሰረትን ሞተረን ቃልሲናን ዋሕስ ቀጻልነቱን ዓወቱን ምዃኑ ዘየጠራጥር ስለዝዀነ፣ ብሰንክ'ቲ ብ1998 ኣብ መንጎ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዝተባርዐ ውግእ ዝተፈጥረ ናይ ኣይሰላም ኣይውግእ ኲነታት፡ ደረት ኣልቦ ሃገራዊ ኣገልግሎትን ስእነት ሰላማዊ ናብራን ትምህርትን ስራሕን ንመንአሰይ ወለዶ ከምቀንዲ ግዳይ ገይርዎ ምህላዉ፣ ከምሳዕቤን ናይ ህልው ስርዓት ህግደፍ፡ ዘሕደረሉ ስምብራትን ድኽመት ደምበ ተቓውሞን፡ ተራን ተሳትፎን ኤርትራዊ መንእሰይ ብግቡእ ከምዘይተወደበን ኣብ ኣዕጋቢ ደረጃ ከምዘይበጽሐን ብምግንዛብን ኤርትራዊ መንእሰይ ኣብ 60ታት ዝነበሮ ታሪኻውን ሓርበኛውን ናይ ምልዕዓል መሪሕ ግደ ብምዝካርን፡-

ዝያዳ ኩሉ ድማ እቲ ሃገር ናይ ምህናጽን ምቕጻልን ሓላፍነት ዘለዎ መንእሰይ፡ ብሰንኪ ጸረ ህዝቢ ተግባራት ስርዓት ህግደፍ ናብ'ቲ መሰረታዊ ፍታሕ ዘየምጽእ ስደት ከምርሕ እንከሎ ዘጋጥሞ ዘሎ ህልቂት ኣዚና ስለ እንሓዝን፡

ካልኣይ ጉባኤ እዚ ዝስዕብ ወሲኑ፡

ሰዲህኤ፡ ከም መቐጸልታ ናይ ቅድሚ ሕጂ ጻዕርታቱ፡ መስርሕ ምርግጋጽ ኣድማዒ ተሳትፎ ኤርትራዊ መንእሰይን፡ ምቅልጣፍ ምስግጋር መሪሕነታዊ ተራ ኤርትራዊ መንእሰይ፡ናብ ክዉንነትን ምቕያር ዘኽእል መሳለጥያታትን ኣገባባትን ምፍጣር ሓደ ካብ ናይ’ዚ እዋን ቀዳምነታት ምዃኑ የረጋግጽ። ብግብሪ ክሰርሓሉ ድልዊ ምዃኑ ከኣ የረጋገጽ። ካብዚ ሓሊፉ ሓድሽ ኣወዳድባን ዘመናዊ ናይ ርክብ መስመራት ንክዝርጋሕን ከኣ ጉባኤ ወሲኑ። ብዘይካ'ዚ መንእሰይ ዘለዎ ረዚን ሓላፍነት ተገንዚቡ ህዝብን ሃገርን ኣብ ናይ ምድሓን ቃልሲ ብትሪ ንክሳተፍ ጉባኤ ጸዊዑ።

2. ተራ ኤርትራዊት ጓል ኣንስተይቲ

ደቂ ኣንስትዮ ፍርቂ ክፋል ሕብረተሰብ ኤርትራ ስለ ዝኾናን ብዘይተሳትፎአን ዝዕወት ቃልሲ ከም ዘየለ ካልኣይ ጉባአ ሰልፍና ደጊሙ ኣረጋጊጹ። ኣብ'ዚ እዋን ዋሕዲ ተሳትፎ ደቂ ኣንስትዮ ካብ ቀንዲ ኣሰከፍቲ ጉዳያት ናይ ለውጢ ሓይልታት ሓደ ምዃኑ ጉባአ ተገንዚቡ። በዚ መሰረት ሰልፍና ንተሳትፎ ደቂ ኣንስትዮ ዝምልከት መጽናዕቲ ከም ዘካይድ እንዳረጋገጸ፡ ኣብ ጓል ኣንስተይቲ ዝወርድ ብዘሎ ተደራቢ ግፍዕን ስቃይን ኣብ ሃገራዊ ዕላማታት ቀንዲ ሰብ-ጉዳይ ብምዃነን፡ ደቂ ኣንስትዮ ብትግሃት ኣብቲ ምእንቲ ዲሞክራስያዊ ለውጢ ዝካየድ ቃልሲ ተሳታፍነተን ከረጋግጻ ሰልፍና ይጽውዐን።

3. ኣገባብ ቃልሲ

ሕሉፍ ተመክሮታትን ውጽኢታትን ብዕምቆት ምዝታይን ምግምጋምን፣ ብሕልፊ ከኣ፡ እቲ ካብ ተስዓታት ዝጀመረን ኣብ ሰሜን ኣፍሪቃን ማእከላይ ምብራቕን እተራእየን ዝቐጸለን ህዝባዊ ኣገባብ ተቓውሞ ብምስትብሃልን ኤርትራውያን ኣብ ውሽጢ ኮነ ኣብ ወጻኢ ዘሐይልዎ ዘለዉ ህዝባዊ ተቓውሞታት ብምግንዛብን፣ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ክኽተሎ ዝጸንሐን ዘሎን ሰላማውን ዲሞክራሲያውን ኣገባብ ቃልሲ፡ ሕጂ እውን ህልው ኲነታት ሃገርናን ህዝብናን ዝጠልቦን ዝጻወሮን ብምዃኑን፣ ንመጻኢ እውን፡ ህልው ስርዓት ንምእላይ ኣብ ዝካየድ ቃልሲ በዚ ዝስዕብ ኣገባብ ኪቕጽል ጉባኤ ወሲኑ።

ሰዲህኤ፡ ህልው ስርዓት ኣልጊስካ ብቅዋማውን ዲሞክራሲያውን ስርዓት ንምትካእ ዝካየድ ዘሎ ቃልሲ፡ ናይ ምሉእ ህዝቢ ኤርትራ ተሳትፎን ኣበርክቶን ዝሓትት ይኹን’ምበር፡ ንምቅልጣፉን ናይ ዝበዝሐ ኤርትራዊ ተሳትፎ ንምርግጋጽን፡ ኣብ ውሽጢ ኤርትራ ናይ ዘሎ ኤርትራዊ ተራ ወሳኒ ምዃኑ ይኣምን። ምስዚ ብምትሕሓዝ ነቲ ለውጢ ካብ ውሽጢ ዝብል እምንተኡ ጉባአ ደጊሙ የረጋግጽ።

4. ሓድነት ደንበ ተቓውሞ ኤርትራ ብዝምልከት

ኣብ ሃገርና ዲሞክራሲያዊ ፖለቲካዊ ለውጢ ንምምጻእ ንዝግበር ቃልሲ ንምምራሕን፣ መተካእታን ኣማራጽን ህልው ስርዓት ህግደፍ ንምዃንን፣ ብቕዓት ዘለዎ ሃገራዊ ውደባ ምድልዳል ይጽንሓልና ዘይብሃል ህጹጽ ናይ ሓባር ዕማም ምዃኑ ብምእማን፤

ክሳብ ሕጂ፡ ኣብ ውሽጢ ደምበ ተቓውሞ ኪግበር ዝጸንሐ ናይ ምቅርራብን ምጥርናፍን ፈተነታት፡ ሕሉፍ ተመክሮታት ብዕቱብነት ከይተገምገመ፡ ተሳትፎ ሓፋሽ ህዝቢ ዝግባእ ግምት ከይተዋህቦ፡ ብቑዕ ምድላው ዘይተገብረሉ ወይ ዝጎደሎ ምንባሩ ብምስትብሃል፤

ነፍስወከፍ ውድብ/ሰልፊ፡ ናይ ካልኦት ፖለቲካዊ ፕሮግራም ኣኽቢሩ፡ ብሰላማውን ዲሞክራሲያውን ኣገባብ ኣብ ህዝቢ ብምውራድን ብምውድዳርን ተቐባልነት ህዝቢ ከሲቡ፡ ዕላማታቱ ከተግብር ዝኽእል፡ ህልው ስርዓት ድሕሪ ምልጋሱ ስለዝኾነ፡ ምእላይ ህልው ስርዓት፡ ናይዚ መድረኽ ቀዳምነት ገይሩ ክሰርሓሉ ካብ ዘለዎ ድሌት ብምብጋስ፣

ጉባኤና ነዚ ዝስዕብ ወሲኑ፡-

 ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ኣብ መንጎ ኤርትራውያን ውድባት ተቓውሞ ስኒት ዝፈጥር፡ ኩሉ ኤርትራዊ ተቓዋማይ ኣንጻር ስርዓት ህግደፍ ኣብ ዝካየድ ቃልሲ አእጃሙ ከበርክት ዘኽእልን  ዘተባብዕን፡ ክሳብ ውድቀት ስርዓት ህግደፍ ንዘሎ መድረኽ ቃልሲ ዝመርሕ፡ ምስ ኩሎም ናይ ለውጢ ሓይልታት ናይ ሓባር መድረኽ ንምፍጣር ኣብ ዝግበር ጻዕሪ፡ ንምዕዋቱ ከይተሓለለ ቀዳምነት ሂቡ ክሰርሕ ቅሩብ ምዃኑ ደጊሙ የረጋግጽ። ነቲ ክሳብ ሕጂ ዓንቂጹ ዝጸንሓ፡ ዘይምትእምማንን ዘይምጽውዋርን ገታኢ ባህሊ ንምውጋድ ኣብ ዝግበር ጻዕሪ ሰልፍና እጃሙ ከበርክት ወሲኑ።

5. ሉኣላውነት ኤርትራ

ናይቲ ኤርትራውያን ንነዊሕ ዓመታት ዝኸፈልዎን ጌና ዝኸፍልዎ ዘለዉን ረዚን ዋጋ ማእከላይ ዕላማ ልኡላዊት ኤርትራ ምዕቃብ እዩ። ኩሉ ኤርትራዊ ባህግታትን ድሌታትን ክረጋገጽ ዝኽእል ኣብ ልኡላውነታ ዘውሓሰት ኤርትራ ጥራይ ምዃኑ ሰልፍና ይኣምን። በዚ መሰረት ጉዳይ ልኡላውነት ወትሩ ዘይንዝገዖ ኣጀንዳና እዩ። ናይ ኤርትራ ህልውናን ቀጻልነትን ካብ ዘውሕሱ ዓበይቲ ጉዳያት ሓደ ምዕቃብ ልኡላውነታ እዩ። ንኹሉቲ ስርዓት ህግደፍ ንክቱር ፍቕሪ ሃገር ህዝብና መዝሚዙ ዝወስዶ ካብ ልኡላውነት ሃገርና ፈሊኻ ዘይርአ ቀጻልነት ህዝብና ዝህድድ ኣተሓሕዛኡ ንኹንንኖ። ቀጻልነት ህዝብናን ምዕቃብ ልኡላውነት ሃገርናን ከም ናይ ሓደ ቅርሺ ክልተ ገጻት ብማዕረ እንሕልዎምን እንዕቅቦምን እምበር ፈላሊኻ ዘይረኣዩ ምዃኖም ከኣ ንኣምን።

ብይን ኣህጉራዊ ኮሚሽን ዶብ፡

• ዶባዊ ምስሕሓብ ኢትዮ-ኤርትራ፡ ብሽምግልና ሳልሳይ ኣካል ጥራይ መዕጸዊ ኪግበርሉ ከም ዝኽእል ብምእማን፤
• እቲ ክልቲኦም ወገናት፡ ብይን ኣህጉራዊ ኮሚሽን ዶብ፡ ቀያዲ፡ ናይ መወዳእታን፡ ይግባይ ዘይብሃለሉን፡ ኢሎም ብ2000 ዓም ዝፈረሙሉ ስምምዕ ኣልጀርስ፡ ክሳብ ንምምሕያሹ ክልቲኦም ዘይተሰማምዑ፡ ከም ዘለዎ ኣብ ግብሪ ክውዕል ኣለዎ ካብ ዝብል እምነት ብምጋስ፤
• መንግስቲ ኢትዮጵያ፡ ከምቲ ኤርትራ ኣህጉራዊ ተፈላጥነት ዘለዎ ሃገራዊ ናጽነት ብህዝባዊ ወኸሳ (ሪፈረንዱም) ንምርግጋጽ ዝተሓባበረን ዓቢ ኣበርክቶ ዝገበረን፡ ሕጂ’ውን፡ ኣቐዲሙ ዝተሰማምዓሉ፡ ኣህጉራዊ ኣካል ዘሕለፎ ውሳነ ብምቕባልን ኣብ ባይታ ክትግበር ብምትሕብባርን፡ ምቹእ ሃዋሁ ንምፍጣር፡ ሕጋዊ፡ ፖለቲካዊን፡ ሞራላዊን ክዴትኡ ከተግብር ካብ ዘሎ ትጽቢት ኣብ ግምት ብምእታው፤
• ክልቲኦም መንግስታት፡ ናይ ክልቲኡ ሃገራት፡ ኣብ ጽቡቕ ጉርብትና፡ ምትሕብባር፡ ሓድሓዳዊ ረብሓን፡ ምክብባርን ዝተመስረተ፡ ሰላማዊን ሓባራዊን ህላወ ነባሪ፡ ንሳቶም ግን ሓለፍቲ፡ ምዃኖም ተረዲኦምን ኣሚኖምን፡ ንረብሓ ክልቲኡ ህዝቢታት ከቐድሙን፡ ነዊሕ ዓመታት ዝተጋደሉሉ ዕላማን መትከልን ከኽብሩን ከም ዝግባእ ብምርዳእ፤
• መንግስቲ ኤርትራ፡ ኣብያ መንግስቲ ኢትዮጵያ ንምምልካት ዶብ ኣብ ባይታ ምስምስ ብምግባር፡ ዶብ ከይተሓንጸጸን ሉኣላውነት ሃገር ከይተረጋገጸን፡ ሕቶ ዲሞክራሲን ቅዋማዊ መንግስትን ኣብ ኣጀንዳኡ ከም ዘይህሉ ንዝህቦ መመኽነይታን ምንዋሕ ምልካዊ ግዝኣቱን፡ መርገጺ መንግስቲ ኢትዮጵያ ናይዚ ምስምሳትን መመኽነይታታትን ጠንቂ ምዃኑ ብምግንዛብ፤

ጉባኤ፡

• መንግስቲ ኢትዮጵያ፡ ናጽነትን ሉኣላውነትን ኤርትራ ክረጋገጽ ኣብ ናይ 1993 ረፈረንዱም ዝወሰዶ መርገጺ፡ ብትግባረ ውሳነ ኣህጉራዊ ኮሚሽን ዶብ ከረጋግጾን፡ ብምስረታ ጽቡቕ ጉርብትናዊ ዝምድናን ሓድሕዳዊ ምክብባርን ኣብ መንጎ ክልቲአን ኣሓት ሃገራት ክዛዝሞን ይጽውዕ።
• መንግስቲ ህግደፍ፡ ምርግጋጽ ዲሞክራሲያዊን ሰብኣዊን መሰላት፡ ምስረታ ቅዋማዊ መንግስትን ግዝኣተ ሕጊን፡ ማሕበራዊ ፍትሒን ርግኣትን ኣብ ኤርትራ ከይረጋገጽ፡ ንኣብያ መንግስቲ ኢትዮጵያ ንምምልካት ዶብ ከም ረቛሒ ጌሩ ዝህቦ ምስምስ ይዅንን።

6. ስርዓት ህግደፍን ቅዋምን

“ብስርዓት ህግደፍ ተነዲፉ፡ ካብ ዝጸድቕ 18 ዓመታት ዘሕለፈን ዘይተተግበረን ናይ 1997 ቅዋም ኤርትራ፡ ህግደፍ ድሕሪ ምውዳቑ ጥራሕ እዩ ባይታ ረኺቡ ከካትዕ ዝኽእል፡፡ ብምልኡ ናይ ምቕያሩ ይኹን ወይ ናይ ምምሕያሹ ጒዳይ ከኣ ብህዝበ-ውሳኔ ወይ ድማ ህዝቢ ብዝመረጾ ባይቶ/ፓርላማ ዝውሰን እዩ” ዝብል ካብ ነዊሕ ግዜ ዝሓዝናዮ መርገጽ ሰልፍና እዩ። ኣብዚ እዋንዚ ከኣ ስርዓት ህግደፍ ብዘይትግባር መብጸዓታት ህዝቢ ንምዕሻው ጌና እቲ ኣጽዲቐዮ ዝበሎ ቅዋም ተቐባልነት ዘይብሉ ምኽንያታት እንዳመሃዘ፡ ብተግባር ከይተፈተነ “ካልእ ሓድሽ ቅዋም ከጽድቕ እየ” ምባሉ ካብ ምትላል ሓሊፉ ካልእ ትርጉም ከም ዘይውሃቦ ጉባአ መዚኑ። ካብ'ዚ ብምብጋስ፡ ህዝቢ ኤርትራ ኮነ ሕብረተሰብ ዓለም በዚ መታለሊ ተግባራት ከይግራህ ንተግባራት እቲ ስርዓት ተቓውማኡ ከርእን ንጽውዕ።

7. ጉዳይ ናይ ፖለቲካን ሕልናን እሱራት

ሰዲህኤ፡ ኤርትራውያን በብግዜኡ ኣብ ኤርትራ ለውጢ ንምምጻእ ንዝሕዝዎ እምነትን ዝወሰድዎ ተባዕ ስጉምትን ይድግፍ። ሕጂ እውን እዚ ተጀሚሩ ዘይተፈጸመ፡ ኣብ ኤርትራ ለውጢ ናይ ምምጻእ መስርሕ ኣብ ፍረ ንኽበጽሕ ሰልፍና ዝከኣሎ ኣበርክቶ ክገብር ምዃኑ ሕጂ'ውን የረጋግጽ። ስርዓት ህግደፍ ነዚ ኣንጻሩ ዝተላዕለ ህዝባዊ ማዕበል ዘይስሙ ሂቡ ከበርዕኖ ዝገብሮ ፈተነታት ሰልፍና እንዳኾነነ፡ ህዝቢ ኤርትራ በዚ ሓደገኛ ምህዞ ህግደፍ ከይተታለለ ሓድነቱ ኣደልዲሉ ቃልሱ ክቕጽል ንጽውዕ። ብሓፈሻ ሕብረተሰብ ዓለም፡ ብፍልይ ከኣ ናይ ሰብኣዊ መሰል ትካላት፡ ነዞም ብዘይካ ካብ በጃ ህዝቦም ምሕላፍ ካልእ ገበን ዘይብሎም ብናይ ሓሶት ክሲ ተኣሲሮም ዘለዉ ኤርትራውያን ናይ ፖለቲካን ሕልናን እሱራት፡ ብዘይ ውዓል ሕደር ንክፍትሑ ተጽዕኖኡ ኣብ ልዕሊ ስርዓት ህግደፍ ከሐይል ካብ'ዚ ጉባአና ንጽውዕ።

8. ጸብጻብ መርማሪት ኮሚስዮን ብዝምልከት

ኮሚስዮን ሰብኣዊ መሰላት ውድብ ሕቡራት ሃገራት ዘቖማ መርማሪት ኮሚስዮን ኣብዚ ቀረባ ግዜ ድሕሪ ናይ ሓደ ዓመት መጽናዕቲ ዘቕረበቶ ናይ 483 ገጻት ጸብጻብ ኣብ ኤርትራ ብስርዓት ህግደፍ ክፍጸም ንዝጸንሐ ኩሉ ዓይነት ግህሰታት ናብ ገበን ኣብ ልዕሊ ሰብኣውነት ይምዕብል ከምዘሎ ኣቃሊዓ እያ። ሰልፍና ነቲ ንኤርትራውያን ግዳያት መሰረት ገይሩ ዝወጸን ንስርዓት ህግደፍ ኣብ መጻብቦ ኣእትይዎ ዘሎን ጸብጻብን ንዓኡ መሰረት ገይሩ ንዝተወስደ ውሳነታትን ካብዚ ጉባአኡ ይድግፎ። ኣብ ቀጻሊ ስራሓት ኣጻራይት ሽማግለ ክተሓባበር ድልዊ ምህላዉ ድማ የረጋግጽ። ካብዚ ሓሊፉ እቲ ጉዳይ ብቐጥታ ዝምልከቶም ኣካላት፡ ከምቲ ዝጀመርዎ ግህሰታት ሰብኣዊ መሰላት ኣብ ኤርትራ ንኸብቅዕ ዝገብርዎ ተጽዕኖ ኣብ መወዳእታ ንኸብጽሕዎ ደጊምና ንጽውዕ።

9. ሰላማዊ ሰልፊ ጀነቫን ህዝባዊ ምልዕዓልን

መንእሰይ ኤርትራ ኣብ ጉዕዞ ስደት ክኸፍሎ ዝጸንሐ ተከታታሊ ሕሰምን ጥፍኣትን፡ እቲ ልዕሊ 360 ኤርትራውያን መንእሰያት ዘጥፋአ ህልቂት ላምፓዱዛ ዘበገሶ ህዝባዊ ነድርን፤ ኣብ መላእ ዓለም ዝርከቡ ኤርትራውያን ከጠራነፉን ኣንጻር ስርዓት ህግዲፍ ቃልሶም ከበርትዑን፡ ኣብ ኤርትራ ፍትሕን ዲሞክራስን ንምንጋስ ተራኦም ከበርክቱ ተራኣዮም እዮም።  

ከም መቀጸልታኡ፡ በቲ ሓደ ወገን ነቲ ኣብ ኤርትራ ሰፊኑ ዘሎ ኩሉ ዓይነት ግህሰት ሰብኣዊ መሰላት ንምኹናን፡ በቲ ካልእ ወገን ድማ ነቲ መርማሪት ኮሚቴ ዘቕረበቶ ጸብጻብ ንምድጋፍ ብዓብይኡ ኣብ ጀነቫ ከምኡ እውን ኣብ ዝተፈላለዩ ከባብታት ዓለም ኣብ 26 ሰነ 2015 ዝተኻየደ ሰፋሕቲ ሰልፍታት፡ ሰልፍና ደገፉን ኣድናቖቱን ይገልጽ። ኤርትራውያን ደለይቲ ለውጢ እዚ ከም'ዚ ዝዓይነቱ ናይ ሓባር ዕማም ሓንሳብ ተራእዩ ጠጠው ዝብል ዘይኮነስ ብቐጻሊ ክሳተፍዎን ክሰርሕሉን ዘለዎም ምዃኑ ክግንዘቡ ንጽውዕ። ሰልፍና ድማ ኣብ ከም'ዚ ዝኣመሰሉ መስርሓት እጃሙ ከበርክት ድልዊ ምዃኑ ከኣ የረጋግጽ። እቲ ኣብ ታሪኽ ተቓውሞና ተወዳዳሪ ከም ዘየብሉ ብዙሓት ዝመስከርሉ ሰልፊ ጀነቫ፡ ንስርዓት ህግደፍ ዘሰንበደ ጥራይ ዘይኮነስ ብሓባር ክንሰርሕ እንከሎና ክሳብ ክንደይ ከነድምዕ ከም እንኽእል ዘመስከረ ስለ ዝነበረ ክንቅጽሎ ዘተባብዕ ምዃኑ ከኣ ጉባአና መዚኑ።

10. ምፍራስ ኣባይቲ ኣብ ኤርትራ

ስርዓት ህግዲፍ በብግዜኡ መልክዕ እንዳቐየረ ኣብ ልዕሊ ህዝብና ዝፍጽሞም ንዕቀትን ገበናትን ኣዝዮም ብዙሓት ምዃኖም ኣይኮነንዶ ንዓና ንኤርትራውያንስ፡ ሎሚ ኣብ ቅድሚ ሕብረተሰብ ዓለም እውን ተጋሂዱ እዩ። እነሆ ድማ ነቲ ኣቐዲሙ ዝጀመሮ ናይ ዜጋታት ኣባይቲ ምፍራስ ብዝሰፈሐ መልክዑ ኣብ ዝተፈላለዩ ከባቢታት ሃገርና ቀጺልዎስ ኣዝዮም ብዙሓት ካብ ኤርትራውያን ዜጋታት፡ ኣብዚ ናይ ዝናብ ግዜ ብዘይ መዕቆቢ ንኹሉ ሓደጋት ይቃልዑ ኣለዉ። ኣባይቶም ምፍራስ ጥራይ ዘይኮነ ነቲ ተግባር ዝተቓወሙ ወገናት ይእሰሩን ህይወቶም ይኸፍሉን ምህላዎም ውን ክዝንጋዕ የብሉን። እቲ ስርዓት ከምዚ ዓይነት ተወሳኺ ሰብኣዊ ግህሰት ክፍጽም እዚ ናይ መጀመርታኡ ከም ዘይኮነ እንዳተረዳእና ነዚ ንዜጋታትና ኣብ ገዛእ እታ ብቓልሶም ዘውሓስዋ ሃገር ብዘይ ንጹር ሕግን እቲ ዋና ህዝቢ ዘይርደኦ ኣገባብን የካይዶ ንዘሎ ምፍራስ ኣባይቲ ጉባአና ይኹንኖ። ሕቶ መጽለሊ ኣብ ህልውና ዘለዎ ወሳንነትን ክብደት ግህሰቱን ብምርዳእ፡ ሕብረተሰብ ዓለም ንክኹንኖ በዚ ኣጋጣሚ ንጽውዕ።

11. ዝምድናና ምስ ጐረባብቲ ሃገራት

ሰዲህኤ፡ ነቲ ኣብ ፖለቲካዊ መደብ ዕዮና “ምስ ኩለን ሃገራት፡ ኣብ ሕድሕድ ረብሓታት፡ ምክብባርን ጣልቃ ዘይምትእትታውን፡ ዓለም-ለኻዊ ውዕላት ምኽባርን ዝተሰረተ ዝምድናታት ምፍጣር።” ዝብል ዘስፍሮ ፖሊሲ መሰረት ብምግባር ብሓፈሻ ምስ ኩለን ጐረባብቲ ሃገራት፡ ብፍላይ ድማ ምስ ኢትዮጵያን ሱዳንን ዘለና ጉርብትናን ታሪኻውን ባህላውን ዝምድናን ምስቲ ኣቐዲሙ ዝተጠቕሰ ፖሊስና ብዘይጻረር መልክዑ ቀጻሊ ክኸውን እዩ። ምስዚ ብዝተተሓሓዘ ሰልፍና ካብዚ ዝምድናዚ ንዝረኽቦ ምትሕብባር ከም መሐየሊ ቃልሲ ክጥቀመሉ እዩ።

12. ሓይልታት ምክልኻል ኤርትራ

ሓይልታት ምኽልኻል ኤርትራ፣ ኣካል ናይ'ቲ ብጨቋኒ ስርዓት ዝሳቐ ዘሎ ሕብረተ-ሰብ ብምዃኑን፡ ከቢድ ጾር ተሰኪሙ ዝኸይድ ዘሎ ስለዝኾነን ኣብ።ቲ ነዚ ጨቋኒ ስርዓት ኣልጊስካ ሰላምን ፍትሕን ብልጽግናን ንምርግጋጽ ዝካየድ ዘሎ ቃልሲ ሃገራዊ ግዲኡ ከበርክትን ህዝባዊ ሓላፍነቱ ክስከምን ጉባኤ ምሕጽንትኡ የቕርብ።

ብህዝባዊ ተሳትፎ ዝዕወት ፍትሓዊ ቃልስና ብሓድነትና ይዓኵኽ

ክብርን ዘልኣለማዊ ዝኽርን ንሰማእታትና

ውድቀት ንዲክታቶርያዊ ስርዓት ኤርትራ