http://ascenteq.com/project/epdp

ሓው መንግስተኣብ ኣስመሮም፡ ኣቦ መንበር ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)፡ ኣብ ዕለት 31 ጥቅምቲ 2015 ክፉት ናይ ህዝቢ ኣብ ስቶክሆልም፡ ርእሰ-ከተማ ሽወደን ኣኼባ ኣካይዱ። ሓው ረዘነ ተስፋጽዮን፡ ኣባል ፈጻሚ ሽማግለን ሓላፊ ቤት ጽሕፈት ገንዘባዊ ጕዳያትን፣ ሓውቲ ገርጊስ ነጋሽ: ሓውቲ ኣልጋነሽ ኢሳቕን ሓው ነጋሲ ሓምደን ኣባላት ማእከላይ ባይቶን ኣብ'ቲ ኣኼባ ተኻፊሎም ነይሮም።

ሓው ዶክተር ሃብተሚካኤል ተኽለብርሃን፡ ኣባል ማእከላይ ባይቶን ኣቦ መንበር ጨንፈር ሰዲህኤ ስቶክሆልምን ከባቢኡን ናይ ምስጋናን ናይ እንቋዕ ደሓን መጻእኩም መልእኽቲ ኣመሓላሊፉ። ብድሕር'ዚ፥ ኣጀንዳታት ኣኼባ ብዛዕባ ሃለዋት ሃገርናን ህዝብናን፡ ሃለዋት ደምበ ተቓውሞን ንጥፈታት ሰዲህኤን ምዃኑ ድሕሪ ምሕባር መድረኽ ንኣቦ መንበር ሰዲህኤ ገዲፍሉ።

ሓው መንግስተኣብ፡ ንውሽጣዊ ሃለዋት ሃገርና ኣመልኪቱ፡ ኤርትራ፡ ግዝኣት ሕጊ ይኹን ፍትሒ ዘይብላ፡ ዝሰርሑ መንግስታዊ ትካላት ዝበዀረላ፡ ሕረስ ሓረስታይ ንገድ ነጋዳይ ዝብል ናይ ብሕታዊ ጽላት ፖሊሲ ዘይትኽተል፡ ምስ ጐረባብታ ሰላምን ስኒትን ዘይብላን ካብ ዓለም ተነጺላ ትነብር ሃገር ምዃናን ኣብሪሁ።

ኣስዒቡ፡ ከም ሳዕቤን ናይ'ዚ ሃለዋት'ዚ ቍጣባ ኤርትራ ካብ ዕለት ናብ ዕለት እናንቆልቆለ ይኸይድ ምህላዉ ሓቢሩ። ሕጽረት መግቢ፡ ማይ፡ ጽዓትን ናይ ወጻኢ ሸርፊን መግለጺ ቍጠባዊ ኵነታት ኢዩ ክብል ኣስሚርሉ። ዝበዝሐ ህዝቢ ኤርትራ ተዋፊርሉ ዘሎ ስራሕ ሃገራዊ ኣገልግሎት፡ ህዝባዊ ምልሻ፡ ዑቝር ሰራዊትን ብዝብል ዝተፈላለየ ኣስማት ዝጽዋዕ ውትህድርናዊ ስራሕ ኢዩ ኢሉ።

ትምህርታውን ሕክምናውን ኣገልግሎት እውን ካብ ዕለት ናብ ዕለት እናንቆልቈለ ይኸይድ ምህላዉ ጠቒሱ። ህዝቢ ኤርትራ ድማ ብስእነት ብቕዓት ዘለዎ ትምህርትን ብስእነት ሕክምናዊ ኣገልግሎትን ይሳቐ ኢዩ ዘሎ። እቲ ገንዘብ ወይ ከኣ ስልጣን ዘለዎ ኣብ ሱዳን ከይዱ ክሕከም ኢዩ ዝርአ ዘሎ።

ከም ወጽኢት ናይ'ዚ ሃለዋት'ዚ ኤርትራውያን ናይ መጻኢ ዕድሎም ጸልማት ኰይኑ ስለዝተሰምዖም ዝፈትውዋ ሃገሮምን ዝፈትዉዎ ህዝቦምን ገዲፎም ንስደት ከምርሑ ይግደዱ ኣለዉ ኢሉ።

ስርዓት ኢሳያስ፡ ነዚ ጽሓይ ዝወቕዖ ሓቂ ንምኽዋል ጠንቂ ቍጣባዊ ቅልውላው ኤርትራ ባይቶ ጸጥታ ሕቡራት ሃገራት ኣብ ልዕሊ ሃገርና ዘንበሮ ማዕቀብ ምዃኑን ከም ሳዕቤኑ ድማ፡ ኤርትራውያን መንእሰያት ንመነባብራኦም ንምሕያሽ ኢሎም ይስደዱ ከምዘለዉን ኢዩ ከረድእ ዝፍትን ዘሎ። ባይቶ ጸጥታ ዘንበሮ ማዕቀብ ግን፡ ናይ ኣጽዋርን ናይ ምንቅስቓስ እገዳ እምበር፡ ኣብ ንግዳዊ መዳይ ዝገበሮ እገዳ ከምዘየለ ገሊጹ።

ንደምበ ተቓውሞ ኣመልኪቱ ብዓቐን ካብ ግዜ ናብ ግዜ እናዓበየ ይኸይድ ምህላዉ ኣብሪሁ። ኣብ ውሽጢ ኤርትራ ይኹን ኣብ ግዳም ዝተኸየዱ ተቓውሞታት ውን ሓደ ብሓደ ዘኪሩ። ካብ ኤርትራ ናይ ምውጽእ ዕድል ዝረኸበ ስፖርተኛ፡ ተመሃራይ፡ በዓል ስልጣን በብዝኸዶ ምትራፍ ልሙድ ተርእዮ ኰይኑ ምህላዉ ኣሚቱ።

ምስ'ዚ ኵሉ ግን፡ ደምበ ተቓውሞ ጥርኑፍ ስለዘይኰነ ኣድማዒ ተራ ክጻወት ኣይከኣለን ኢሉ። ደምበ ተቓውሞ ቀዳምነታቱ ኣብ ምንጻር ጸገም ከምዝጸንሖ፡ ኣብ መንጐኡ ናይ ሕድሕድ ምትእምማን እናበረኸ ምኻዱ ገለ ካብ'ቶም ሕጽረታቱ ምዃኖም ኣሚቱ።

ነዚ ንምስጋር፡ ኣብ ተግባራዊ ናይ ሓባር ስርሓት ምእታዉን በቶም ዝቀራረብ መደብ ዕዮታት ዘለዎም ውድባት ምጅማሩ ኣድላዪነቱ እናዓዘዘ ይመጽእ ከምዘሎን ኣረዲኡ።

ኣባላት ተቓወምቲ ውድባት ድማ ኣብ ዘዘልዉዎ ከተማታት ብሓባር እናሰርሑ ነቲ ኣበየቦታኡ ዝበጋገስ ዘሎ ህዝባዊ ምጥርናፋት ከተባብዑ ጸዊዑ። ከምኡ ምስ ዝገበሩ፡ ተጸበይቲ ጥራሕ ዘይኰኑስ፡ ኣብ ልዕሊ ውድባቶም ጸቕጥታት ብምግባር ንሓባራዊ ስራሕ ክድርኹ ይኽእሉ ኢዮም ኢሉ።

ኣብ መወዳእታ፡ ንንጥፈታት ሰዲህኤ ብዝምልከት፡ ምስ ዝተፈላለዩ ተቓወምቲ ውድባት ኤርትራ ካዕባዊ ርኽክባት ከካይድ ምጽናሑ ዝፍለጥ ኢዩ። ኣብ'ዚ ቀረባ እዋን ድማ ምስ ተሓኤ፡ መድረኽን ግንባር ሃገራዊ ድሕነትን ውን ርክባት ጀሚሩ ምህላዉ ሓቢሩ።

ሰዲህኤ፡ ኣባል ገስጋሲ ምሕዝነትን ተዓዛቢ ኣባል ሶሽያሊስት ኢንተርናሽልን ምዃኑ ንደምበ ተቓውሞ መኽሰብ ምዃኑ ኣብሪሁ። ኣስዒቡ፡ ሰዲህኤ ኣብ ጕዳይ ስደተኛታት ዝገብሮ ንጥፈታት ብዝርዝር ጠቒሱ።

ብድሕር'ዚ ኣኼበኛታት፡ ብዛዕባ ኣድላይነትን ህጹጽነት ሓባራዊ ስራሕ ብፍላይ ኣብ መንጐ'ቶም ዝመሳሰል መደብ ዕዮታት ዘለዎም ውድባት፤ ከምኡ'ውን፡ ሕብረት ኣውሮጳ ንዲክታቶርያዊ ስርዓት ኤርትራ ዝህቦ ናይ ልምዓት ሓገዝ ደው ንምባል ተቓወምቲ ውድባት ሓቢሮም ክሰርሑ ጻውዒቶምን ምሕጽንታኦምን ኣቕሪቦም።

ኣብ መወዳእታ ናይ ሕቶ፡ ርእይቶ፡ ለበዋታትን መልስታት ምሃብን መድረኽ ተኸፊቱ ምውቕ ክትዓት ድሕሪ ምክያድ ኣኼባ ናይ ምርድዳእ ሃዋህው ብዝሰፈኖ ኣገባብን ብዝኽሪ ሰማእታትን ናብ መፈጻምታኡ በጺሑ።

Attorney general overrules National Insurance Institute's decision in case of man killed when mistaken for terrorist, stating that he was a victim of terror and qualifies for benefits.
Tova Zimuki
Published:  10.28.15, 18:39 / Israel News

The family of the Eritrean man who was killed after being mistaken as an assailant during a terror attack will receive compensation, Attorney General Yehuda Weinstein announced on Wednesday.
 
Follow Ynetnews on Facebook and Twitter
 
Habtom Zerhom was shot six times by a policeman in Be'er Sheva's central bus station after a terrorist stole a soldier's weapon and opened fire, and as rumors spread during the chaotic moments of the attack that there was a second gunman.

Memorial service for Zerhom at Tel Aviv's Levinsky Park (Photo: Motti Kimchi)
 

Zerhom sustained a fatal wound from the gunfire. A few angry civilians kicked and hit him as he lay dying, whom police said were being identified.
 
The National Insurance Institute had decided that compensation for the incident would not be provided, but Weinstein ruled that Zerhom was a victim of terror and thus his family should receive the associated benefits.

Memorial service at the bus station where Zerhom was killed (Photo: Herzl Yosef)
 
The attorney general was briefed on the details of the investigation earlier this week and instructed that findings be prepared as soon as possible.
 
Police examined security camera footage and video taken by witnesses in order to identify individuals who attacked Zerhom. According to investigators, members of the Israel Prison Service (IPS) were among those participating in the violence. An officer and warden from the IPS were arrested along with two other people suspected of involvement.
 

Habtom Zerhom
 

Israel paid for the flight bringing Zerhom's body to Eritrea. The National Insurance Institute initially opposed the funding out of concern that it would be interpreted as recognition of his status as a terror victim, but ultimately changed its position and split the costs with the Foreign Ministry.

Source=http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4717696,00.html

ኣብ ዓለምና ቁጽሪ መንእሰይ ናይ ክልቲኡ ጾታ፡ ማለት ካብ 15-30 ዝዕድሚኡ ኣዝዩ ብዙሕ እዩ። ብፍላይ ኣብ ኤርትራ ድማ መንእሰይ ካብ ጠቕላላ ብዝሒ ህዝቢ ሰለስተ ርብዒ ከም ዝሕዝ ዝተፈላለዩ ወገናት ይሕብሩ። ክልቲኡ ጾታ ብዘይ ኣካላዊ ተፈጥሮኣዊ ፍልልይ ብኣተሓሳስባ ኮነ ብመሃዝነት ሓደ እዮም። እዚ ማለት ኩሉ ከከም ዓቕሙ ክምዕብል ዝኽእልን ክምዕብል ዘይክእልን ክኸውን ይኽእል እዩ።

መንእሰይ ዓይኒ ሃገር፥ እምነ-መሰረት ብልጽግናን ምዕብልናን ሃገርን ምንጪ መሃዝነትን እዩ። ብዘይካዚ ሃገር ኣብ ጐደና ዕቤትን ገስጋስን ክትቅጽል ዘኽእላ ህላዌ መንእሰይ እዩ። መንእሰይ ክበሃል ከሎ ከምቲ ኣቐዲሙ ዝተገልጸ እቲ ኣብ ክሊ ዕድመ 15-30 ዓመት ዘሎ ክፋል ሕብረተሰብ እዩ። እዚ ከበሃል ከሎ መንአሰይ ይዓቢ ይሽምግል ይኣርግ ዝትክእዎ ከኣ ይፍጠሩ። ስለዚ መንእሰይ ብቐጻሊ እናተተኻኸአ ዝመጽእን ዝሓልፍን እምበር ደው ኢሉ ዝነብር ኣይኮነን።

መንእሰይ ከም ውልቀ ኣብቲ እኩብ ማሕበረሰብ ክረአ ከሎ፥ ፈሊኻ ዝረኣየሉ ጠባያት ኣለዎ። ንሱ ድማ ብባህሪ፡ ብምህዞ፡ ብሓልዮት፡ ብህርኩትነት፡ ከምኡ’ውን ዕሸልነትን፥ ንኹሉ ክፈልጥን በሃልነትን ዝኣመሰሉ፡ ዝልለየሎም መዕቀንታት ይህልውዎ። ይኹን እምበር ውልቀሰብ ካብ ሕብረተሰብ ተፈልዩ ንበይኑ ክነብር ከምዘይክእል ርዱእ እዩ። በዚ ዝኣክል ውልቀ ሰብ ብዘይሕብረተሰብ፥ ሕብረተሰብ ከኣ ብዘይውልቀሰብ ክህሉ ዘይግመት እዩ። በዚ ከኣ እዩ እቲ ንሕብረተሰብ በቲ ኣብ ውሽጡ ዘሎ ውልቀሰብ ተኣሳሲሩ ንረብሓ ኩሉ ዝፍጸም ሓሳባትን ተግባራትን ዝርከብ። ዋላ እውን ውልቀሰባት ነናይ ውልቆም ረብሓን፥ ዝናን፥ ኣነ ብሃልነትን ስምዒት እንተሃለዎም፡ ኩሉ እዚ ባህሪ እዚ ኣብ ውሽጢ እቲ ሓባራዊ ዝኾነ ሕብረተሰብ እንተስ ብእወንታ እንተስ ብኣሉታ ዝጸሉ እዩ።

መንእስይ ነቲ ናይ ኣሉታ ጎደና ገዲፉ፥ መመንጨዊ ሃናጺ ሓሳብ ኮይኑ፥ ነቲ እውንታዊ ዝኾነ ሓሳብ ምስ ዝኽተል ንናይ መላእ ሕብረተሰብ ሓባራዊ ረብሓ ዝውዕል ከም ዝኸውን ርጉጽ እዩ። መንእሰይ ውዑይ ሓይሊ ከም ምዃኑ መጠን ምናዳ ምናዳ ብትምህርቲ እናዓኾዀ ምስ ዝመጽእን ዝዂስኰስን እታ ሃገር ውሕስነት ናይ ኣፍራዪን ቁጠባኣ ዘዕብን ሓይሊ ክህልዋ ይኽእል። ብፍላይ ድማ ኣብ ምሕደራዊ ሸነኽ ካብቲ ቅድሚኡ ዝነበረ ክምኮርን፥ ክመሃርን ከሎ ነቲ ዲሞክርሲያዊ መስርሕ ከቀላጥፎን ንፍትሒ ክጣበቕን ይበቅዕ።

መንእሰይ ናይ ለውጢ ሃዋርያ እዩ እንተተባህለ ምግናን ኣይኮነን። ናይ ለውጢ ሃዋርያ እዩ ከበሃል ከሎ ግና ንሱ ንበይኑ ጥራሕ ቅኑዕን ዘይጋገን ገይሩ ንነፍሱ ክርእያ ኣይግባእን። እቲ ብቕድሚኡ ዝነበረ ወለዶ እውን መንእሰይ ከም ዝነበረን ኣብ ጉዕዞ ጌጋታት ይኹን ብዙሕ ቅኑዕ ተግባራት እናፈጸመ ከም ዝመጸ ርዱእ እዩ። እቲ ተካኢ መንእሰይ እምበኣር ነቲ ጌጋታት ኣብ ክንዲ ዝጽብጽብ ንሱ እውን ባዕሉ ናብቲ ጸገም እቲ ንኸይኣቱ ካብ ቅድሚኡ ዝነበሩ ክመሃር ናይ ግድን እዩ። ነዚ ተረዲኡ ድማ ነቶም ቅድሚኡ ዝነበሩ ክኸሶም ኣይግባእን። ኣብ ክንድኡ ነቲ ሃብታም ተመክሮኦም ክመሃረሉን ንሳቶም ተጋግየሞ ንዝበሎ ከእርምን ሓላፍነት ክርከብ ይግበኦ።

‘’መንእሰያት መራሕቲ ናይ ጽባሕ’ዮም” እናተባህለ ብዙሕ ግዜ ይዝረብ እዩ። ሓቂ እዩ መንእሰይ መራሕን ተካእን ናይ ጽባሕ ምዃኑ ዝኽሕዶ የለን። እንተኾነ መንእሰያት ናይ ብሓቂ ናይ ለውጢ ሃዋርያትን መራሕትን ክኾኑሉ ዝኽእሉ፡ ኣብ ፖለቲካ ይኹን ኣብ ዲሞክራሲያዊ ለውጢ ዝግበር መስርሕ ብዘበርክትዎን ብዝዋስእዎን እዩ ዝውሰን። ምኽንያቱ፡ መንእሰያት ተካእትን መራሕትን ኢዮም ካብ ተባህለ፥ ኣብ ፖለቲካዊ ዓለም ተሳቲፎም ክነጥፉን ክዋስኡን እዩ ዝግበኦም። ኣብዚ እዋንዚ ብሓደሓደ ተበለጽቲ ባእታታት ብዝካየድ ጐስጓሳት፥ ነቲ መንእሰያት ንፖለቲካዊ ተሳትፎ ዘጽልእን፥ ናብ ፖለቲካዊ ሰልፍታት ንኽሳተፉ ዘይዕድምን ዓንቃጺ ተራ ይጻወቱ ኣለዉ። እዚ ከኣ ነቲ ዲሞክራሲያዊ ለውጢ መስኖኡ ከም ዝስሕት ይገብሩ ምህላዎምን፥ መንእሰያት ነቲ ሓላፍነት ክርከቡ ኣብ ክንዲ ምስትምሃር፥ ንበይኖም ተገሊሎም እምበር ምስ ዘለዋ ፖለቲካዊ ሰልፍታት ተጸንቢሮም ንከይዋሳኡን “ነዘን ውድባት ይኹን ሰልፍታት ኣይትጸግዕወን” ብምባል፡ ክመሃርሉን ተመኩሮ ክቐስምሉን ካብ ዝግበኦም መድረኻት ከብኩርዎም ኣይግባእን።

ሎሚ፡ ብሰንኪ እዚ እኩይ ጐስጓስ ይኹን ካልእ ምኽንያታት ተሳትፎ መንእሰያት ኣብ ዝኾነ ሰልፊ እናተሸምረረ ወይ እናጎደለ ከኸይድ ከሎ፡ ዘስዕቦ ጉድኣት ሓደገኛ እዩ። ከም ሳዕቤን ናይዚ ናይ ሕድሕድ ጽልኢ ይዓቢ። መንእሰያት እውን ኣብቲ ክዓምዎ ዝግበኦም ፖለቲካዊ ሓላፍነትን ደሞክራሲያዊ መስርሕን ጽልኢ ይሓድሮም። እዚ ዝኾነሉ ቀንዲ ምኽንያት ከኣ መንእሰያት ኣብቲ ተደኲኑ ዘሎ ተካላዊ ፖለቲካዊ መስርሕ ኣትዮም ብዘይምውስኦም እዩ። እቲ ቀንዲ መንቀሊ ድማ መንእሰያት “ብሰልፍታት ክመጽእ ዝኽእል ለውጢ የለን” ኣብ ዝብል ግጉይ ተረድኦ ይኣምኑ እሞ ነቲ ‘’ብዘይህላዌ ፖለቲካዊ ሰልፍታት ዲሞክራሲ ውሕስነት የብሉን’’ ዝብል ስነፍልጠታዊ ኣምር ዘንጊዖም እቲ ዝደልይዎ ለውጢ ብቃልሲ ኣይመጽእን እዩ ናብ ዝብል ተረድኦ የምርሑ። እዚ ከኣ ካብቲ ቅድሚኦም ዝነበረ ክመሃሩ ካብ ዘይከኣሉ፥ ብዛዕባ ዲሞክራሲ ስልጠና ወይ ትምህርቲ ክረኽቡ ካብ ዘይከኣሉ፥ ኣብ ናይ ገዛእ ርእሶም ተረድኦ ናይ ዲሞክራሲ እዮም ክኣትዉ። ብሰንኪዚ ብስለትን ብልህነትን ክጎድሎም ስለ ዝኽእል ነቲ ክውንነት ጓስዮም ክጎዓዙ ምዃኖም ዘጠራጥር ኣይኮነን።

ስለዚ እቲ መንእሰያት ዝደልይዎ ለውጥን፥ ዲሞክራሲን ንበይኖም ተወዲቦም ጥራይ ዘይኮነስ ብዝያዳ ኣብቲ ዘሎ ፖለቲካዊ ሰልፍታት ብምስታፍን ብምውሳእን መንእሰያዊ ሓላፍነቶም ከበርክቱ ከለዉ እዩ ውሕስነት ዓወት ክህሉ ዝኽእል። ናይ ሎሚ ተካኢ መንእሰይ ናይ ጽባሕ ተተካኢ ነባር እዩ። ካብዚ ብምብጋስ እያ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ንድሞክራሲ ምእማኑን ምቕባሉን ጥራይ ዘይኮነስ ምትግባሩ እዩ እቲ ቀንዲ ቁምነገር ብዝብል ተረድኦ “መንእሰያት ንዑ ነዚ ሰልፊ ውረስዎ” እናበለት ደጋጊማ መጸዋዕታኣ እተቕርብ። ምኽንያቱ እቲ መንእሰይ ኣብ መስርሕ ካብቲ ዝነበረ ተማሂሩ ምስ ህልዊ ብምውህሃድን ንቕድሚት ብምምዕዳውን፡ ዓቕሚ ከጥሪ’ሞ እቲ ሰልፊ ብሓድሽ ብቕዓትን እተሓሳስባን ንክህብትም ስለ ዘኽእሎ።

ድራር መንታይ

30/10/2015

ርእሰ-ዓንቀጽ ሰደህኤ

ኣብዚ ቀረባ መዓልታት ፈደራል ፖሊስ ስዊዘርላንድ ኣብ ሃገሩ ዝርከብ ኤምባሲ ስርዓት ህግደፍ ንዝፍጽሞ ነውራም ተግባራት ተኸታቲሉ ናብ ሕጋዊ ኣካል ከቕርቦ ይንቀሳቐስ ከም ዘሎ ዝሕብር፡ ብናይታ ሃገር ማዕከናት ዝተቃልሐ ዜና ተኸታቲልና ኣለና። እቲ ፈደራል ፖሊስ መዝጊቡ ናብ ናይታ ሃገር ፍትሓዊ ኣካል ካብ ዘቕረቦ ገበናዊ ክስታት ሓደ ካብ ሓተትቲ ፖለቲካዊ ዑቑባን ካለኦትን ኤርትራውያን ዝተፈላለየ ጉልባባት ሂብካ ካብ ኣታዊኦም 2% ክኸፍሉ ምግዳድ እዩ። እዚ ተግባራት እቲ ጉጅለ ካብቲ ንነዊሕ ዓመታት ባዕልና ክነውግዞን ሕብረተሰብ ዓለም ንክኹንኖ ክንጽውዓሉን ከም ዝጸናሕና ዝፍለጥ እዩ። መንግስቲ ስዊዘርላንድ ነዚ ስጉምቲ ዝወሰደ ንመጸዋዕታና ብምስማዕን መረረ እቲ ግዳይ ክኸውን ዝጸንሐ ኤርትራዊ ኣብ ዓድን ወጻእን ብምርዳእን ጥራይ ዘይኮነ ናይታ ሃገር ሕጊ ኣብ ልዕሊ ዝኾነ ኣብታ ሃገር ዝነብር ዜጋ ከምዚ ዓይነት ከትርን ሽፍትነትን ክፍጸም ስለ ዘየፍቅድ እንተላይ እዩ።

እዚ ስጉምቲ ኣብ ጽባሕ እቲ ኣብ ልዕሊ ጉጅለ ህግደፍ ኣቐዲሙ ብቤት ምኽሪ ጽጥታ ውድብ ሕቡራት ዝተነብረ እገዳ ንክናዋሕ ኣብ ዝተወሰነሉ ምዃኑ፡ ኣውያት ህዝብና በብኹርናዑ ሰማዒ እዝኒ እንዳረኸበ ከም ዝመጸ ዘመልክት እዩ። ካብዚ ሓሊፉ እዚ ተረኽቦ ምስቲ ኤርትራውያን ድምጾም ኣንጻር ጉጅለ ህግደፍ ንምስማዕ ዝገብርዎ ዘለዉ ቀጻሊ ዘይሕለል ጻዕሪ ርክብ ዘየብሉ’ውን ኣይኮነን። ከምቲ ኣብቲ ሰፊሕ ዝርጋሐ ዘለዎ ናይ ስዊዘርላንድ ሚዲያ ተገሊጹ ዘሎ፡ እዚ ንህግደፍ ዘሰንብዶ ተበግሶ ኣብ ፍረ ንክበጽሕ ብፖሊስን ፍትሓዊ ኣካላትን ናይታ ሃገር ዝግበር ቀጻሊ ናይቲ ጉጅለ ገበናት ዘነጽር ሓበሬታ ናይ ምእካብ ጻዕሪ ኣሎ።

ጉጅለ ህግደፍ ኣንጻር ሰላም፡ ህድኣትን ሰብኣውነትን ስለ ዝኾነ ሰብ ነገሩ ንሕና ኤርትራውያን ጥራይ ዘይኮና ኩሉ ምእንቲ ሰብኣውነት፡ ሰላምን ፍትሕን ዝግደስ ኣካል እውን በዓል ጉዳይ እዩ። ግና ኣይከማና ከም ኤርትራውያንን። ምኽንያቱ እቲ ንካለኦት ዘጉህን ዘተሓሳስብን ጸይቂ ተግባራት ህግደፍ ካባና መሊኡ ዝፈሰሰ ስለ ዝኾነ። እቲ ረዚን ክብደት ናይ ወጽዓኡ ድማ ኣብ እንግደዓና እዩ ዘሎ። ብመንጽር እዚ እቶም ቀንዲ ንገበናት እቲ ጉጅለ ዘቃልዕ መርትዖታት ሓደ፡ ክልተ፡ ሰለስተ ኢልና ጸብጺብና ከነቕርብ ዝግበኣና ንሕና ኢና። ምናልባት ካባና ድፍረትን ትብዓትን ተዘይበዂሩ፡ ብወገን ህግደፍ ዘይተነግረ ተዘይኮይኑ ዘይተፈጸመ ገበን የለን። ሎሚ ገበናቱ ኣዝዩ ፍሩይን ቅሉዕን እምበር ስዉር ኣይኮነን። ፖሊስ ስዊዘርላንድ ምናልባት ንሕና ኤርትራውያን ጉጅለ ህግደፍ ኣብ ልዕሊ ኣብ ትሕቲ ግዝኣቱ ዘኽቲሞም ዝርከቡ ስድራቤተና ሕነ ከይፈዲ ፈሪሕና ሓበሬታ ካብ ምሃብ ከይንቑጠብ እሞ እቲ ክወሃብ ዝግበኦ ፍርዲ ከይፈኩስ ስግኣት ከም ዘለዎ ተገንዚብና ኣለና። ከምዚ እንተጋጢሙ ከኣ ከምቲ “ … ሓጋዚታ ተረኣየትስ መዲዳ ትሓብእ” ዝበሃል ንዓና ዘውቅስ ክኸውን እዩ። እዚ ምስ 2% ኣገዳዲ ምኽፋል ግብሪ ዝተሓሓዝ ጉዳይ ቅድሚ ሕጂ’ውን ኣብ ዝተፈላለያ ሃገራት ተበጋጊሱስ ክንድቲ ክኾኖ ዝግበኦ ፍረ ከይሃበ ክኹለፍ ከም ዝጸንሐ ፍሉጥ እዩ። እቲ ምኽንያታት ብዙሕ ኮይኑ ናትና ተባዕ ምትሕብባር ምጉዳል ከኣ ቅድሚት ዝስራዕ እዩ።

እቲ ጉጅለ ሰባት ዝኣምንዎ ናይ ምባል መሰልን ነጻነትን ስለ ዘየኽብር፡ ንሓደ ኣካል ክቐጽዕ ኣብቲ ጉዳይ ኢድ ኣብ ልዕሊ ዘየብሎም ወገናት ስጉምቲ ኣይወስድን እዩ ኢልና ኣይንከራኸርን ኢና። ንዓቕመ-ሄዋንን ኣዳምን ዝበጽሑ ኤርትራውያን ዜጋታት ብሰንኪ ኣግላልን ነጻግን ምምሕዳሩ ክስደዱ እንከለዉ ኣብ ልዕሊ ስድራቤቶም ክስለዖ ዝጸንሐ ሓፍ ዘይብል ዕዳ ስለ እንፈልጥ። በዚ ኮነ በቲ ህዝብና ካብ በደል ናይቲ ጉጅለ ዓዲ ውዒሉ ስለ ዘይፈልጥ፡ ካብ ምፍዳይ ሕነ ፈሪሕና ነቲ ጉጅለ ዘቃልዕ ሓበሬታ ካብ ምሃብ ንድሕሪት ክንብል ኣይግበኣናን። ክልተ ዓይኒ ርኢኻ ከኣ ኣይከውንን እዩ።ጉጅለ ህግደፍ እቲ ገበናቱ ንምሕባእ ክወስዶ ዝኽእል ቀጻዒ ስጉምቲ ተመሊሱ ንዓኡ ዝቐጽዕ ምዃኑ ክንዝንግዕ ኣይግበኣናን። እቲ ጉጅለ ሓንሳብ ኣብ ገበናት ኣንጻር ህዝቢ ጥሒሉ ብኣኡ ስኺሩ ስለ ዘሎ ተቃላዕካዮ ኮነ ተሓባእካሉ፡ ከም ዝቖሰለ ኣራዊት ካብ ምንኻስ ዝምለስ ኣይኮነን።

ጉጅለ ህግደፍ ነዚ ኣብ ልዕሊኡ ኣንጠልጢሉ ዘሎ ዓለም-ለኻዊ ኩነኔ ርእዩ ከም ዘይረኣየ ብምሕላፍ ንሓንሳብ እገዳ ክለዓለሉ፡ ንሓንሳብ ድማ ዶላራት ክወሃቦ’ሞ ስደተኛታት ተመሊሰምሉስ ከጣይሶም ይማጣጠር ምህላዉ ዘገርም ጥራይ ዘይኮነ ብጥንቃቐ ክንከታተሎ ዝግበኣና እዩ። ከምቲ “ንመን ኣለዋ፡ መን ኣላቶ ኣለዋ” ዝበሃል፡ ገበነኛነቱ ጠፊእዎም ዘይኮነስ ከካብ ናታቶም ሚዛናት እንዳነቐሉ፡ እዚ ጉጅለ መሳርሒ ክኾነና ይኽእል እዩ ካብ ዝብል ሕሳብ ከምቲ ናቱ መዝሙር ዝዝምሩ፡ ቁንጣሮ እንዳተኾቡ ክነብረሎም ዝጽልይሉ ቃንዛ ህዝብና ዘየቐንዝዎም ውሱናት ኣካላት ክህልዎ ከም ዝኽእሉ ኣይንዘንግዕ። ኢትዮጵያዊ ፕሮፌሰር መስፍን ወልደማርያም’ኳ ኣብዚ ቀረባ መዓልቲ ኣብ ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ ኣብ ዝተጋብአ ዓውደ-መጽናዕቲ ንምምሕዳር ጉጅለ ህግደፍ ዳርጋ “ተባዕን ደሞክራስያውን” ኢለምዎ። “ዒራ ዘይኢድካስ ናብ ተመነ-ዕንቅርቢት” ማለት ከምዚ እዩ። እዞም ወገናት ብናትና ድኽመትን ኣብ ልዕሊ እቲ ጉጅለ ዘይምጭካናን ከም ዝዕንገሉ ከኣ ክንዝንግዕ ኣይግበኣናን። ምስዚ ሓላፊ ጉጅለ   ብምውድኽዳኽ ጽባሕ ክንዲ ምጥዓስ፡ ናይቲ ዘይሓልፍ ህዝቢ ስቓይ ቃንዛና ጌርና ክንወስድ ጽባሕ ከኣ ክንሕበንን ይግበኣና። ናይቶም ፍትሒ ንብህግ ድኽመት ብብዙሕ መልክዕ ዝግለጽ እዩ። እቲ ቀንድን ናይቲ ካልእ ድኽመታትና መንቀልን ከኣ ድሌትናን ትምኒትናን ሓደ፡ ህዝብን ሃገርን ምድሓን ክነሱ፡ ብሓደ ከነድምጽን ክንወፍርን ዘይምኽኣልና እዩ።

30 ጥቅምቲ 2015